Weblog detailpagina

In een nieuw kabinet komt er geen minister van wonen, als het aan Stef Blok ligt: ‘het woonbeleid is klaar’. Was het maar, stellen Wouter Beekers en Willeke de Jager: het is tijd voor een ingrijpende renovatie van het woonbeleid.

Is ‘christelijke politiek’ wel wenselijk? Het Christelijk Weekblad vroeg het onder anderen aan Wouter Beekers, directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie. Zijn boodschap: met je laten aanspreken op de Bijbel is niets mis.

De recente strijd rond Unilever maakt iets duidelijk. Sprinkhaankapitalisten van de andere kant van de oceaan staan te trappelen om zich een weg door onze economie te vreten. Het zijn investeringsfondsen die op zoek zijn naar snelle en grote winsten. Ze kopen Europese bedrijven op, laden die vol met schulden, knippen ze in stukjes en proberen in dat destructieve proces winsten te boeken. Het is de harde Angelsaksische economie: winst op de korte termijn staat voorop. Is er een alternatief?

Naar verwachting zal de komende maanden de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen langzaam maar zeker losbarsten. Nu zijn sommigen bang dat de ‘onderbuik’ daarin ook gaat spreken.

De allerarmsten ter wereld mogen niet de sluitpost zijn op de Nederlandse begroting, betoogt Rinze Broekema vandaag in Trouw. Nu wordt voor de opvang van asielzoekers geput uit het budget voor ontwikkelingssamenwerking.

'Met de strenge benadering van bijstandsontvangers worden mensen niet opgevangen, maar de lucht in gekatapulteerd. Vervolgens komen ze hard naast het vangnet neer.' Op socialevraagstukken.nl pleiten Wouter Beekers en Jochem Westert voor rechtswaarborgen voor bijstandgerechtigden.

Wouter Beekers werd door socialevraagstukken.nl gevraagd in te gaan op een debat over de participatiesamenleving, tussen Jan Rotmans enerzijds en zijn collegae Evelien Tonkens en Jan Willem Duyvendak anderzijds. Hij is blij met de betrokkenheid van wetenschappers bij dit belangrijke politieke debat, maar waarschuwt ook. 'Die rol van wetenschappers is waardevol, maar ook beperkt. Bescheidenheid is hier gepast.'

'De participatiesamenleving biedt kansen, áls overheid, markt, kerk en samenleving coöpereren. Misschien moeten we dus meer spreken van een coöperatiemaatschappij dan een participatiesamenleving,' zegt WI-directeur Wouter Beekers in het protestants opiniemagazine Woord & Dienst.

De ChristenUnie zou de anti-shariamotie van CDA, SGP en VVD – een verbod van politieke partijen die de sharia willen invoeren in Nederland – niet moeten steunen. Dat schrijven Jurjen Dieleman (Denktank PerspectieF) en Geert Jan Spijker (WI ChristenUNie) vandaag in het ND.

Vandaag bespreekt de Tweede Kamer het rapport van de parlementaire enquêtecommissie over woningcorporaties. Ze zijn 'ver van huis' geraakt, zegt ook Wouter Beekers in zijn opiniestuk dat vandaag in Trouw verschijnt. 'Maar pas op: wanneer corporaties hun hok niet meer uit mogen is de huurder de dupe.'

De kritiek van werkgeversorganisaties op strengere hypotheekregels laat zien dat ze weinig hebben geleerd van de crisis, stelt Teunis Brand.

Ook ik heb 'Dorsvloer vol confetti' gezien. Met de levenslust van Katelijne. Tegenover haar nurkse ouders. En haar kinderlijke broer. Klem tussen de akelige reacties op zijn ‘moetje’. Die onmenselijke refo’s toch, die kwetsende, vreugdeloze vroomheid. Hoe zalig is het volk dat deze beklemmende wereld achter zich weet te laten – coming of age.

Met de participatiesamenleving legt de overheid steeds meer taken bij de burger neer. Maar als het gaat om het onderwijs, heeft zij moeite met loslaten. Geert Jan Spijker schreef er voor Volkskrant online een opiniestuk over.

De discussie over duurzaamheid beperkt zich veelal tot de opwekking van ‘groene’ energie – zoals wel of geen windmolenparken (NRC, 6 okt). Die noodzakelijke omslag van fossiel naar niet fossiel zal echter pas plaatsvinden als het winnen van olie en gas niet meer economisch rendabel is.

Een jaar geleden kondigde koning Willem-Alexander aan dat we in een nieuw tijdperk zijn beland. Ons land maakt een ontwikkeling door ‘van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving’. Die stelling heeft een politieke discussie losgemaakt langs de gebruikelijke lijnen. Links nam het op voor de verzorgingsstaat, rechts voor de participatiesamenleving. Veel interessanter dan te blijven steken in tegenstellingen is te zoeken naar verbindingen. Dat vraagt wel een kritische reflectie op onze bestuurscultuur en –instituties. Wellicht biedt de zoektocht naar een nieuwe Ombudsman een kans.

Het Nederlandse voetbal staat ongedacht weer op de wereldkaart. Dat is aangename gespreksstof. Minder bekend is dat Nederland tot voor kort ook op duurzaamheidsgebied wereldwijd goed bekend stond.

Volksvertegenwoordigers van de CU en SGP leggen de verbondenheid met Israël vaak wel heel exclusief uit. Er zou, vanuit de kern van het evangelie, meer aandacht moeten zijn voor de slachtoffers onder de Palestijnen, aldus WI-directeur Wouter Beekers in het ND.

Pessimisme over de positie van christenen in samenleving en politiek is onterecht, stelt Robert van Putten.

Een interview met Roel Kuiper verscheen in het Reformatorisch Dagblad van zaterdag 15 maart 2014. Dit naar aanleiding van zijn bijdrage aan de nieuwe bundel 'Open voor God. Charles Taylor en christen-zijn in een seculiere tijd' (red. Hans Burger, Geert Jan Spijker).

Het gedachtegoed van de filosoof Charles Taylor vindt ook in Nederland weerklank. Vandaag wordt een bundel gepresenteerd die zijn boek Een seculiere tijd toegankelijk maakt voor een breder publiek.

Asielzoekers moeten we niet allereerst bezien als onwettig, maar als mensen die net als wijzelf bestemd zijn voor de eeuwigheid, aldus Wouter Beekers.

Rob Nijhoff en Jan Westert, respectievelijk medewerker en voorzitter van het Curatorium van het WI, reageren in een opinieartikel in het ND op het rapport van de Commissie Cnossen. "Te impliciete uitspraken leiden tot verwarring en stimuleren de cliché dat de ChristenUnie zich aanpast aan de tijdgeest, ‘net als het CDA’.", aldus de auteurs. "De kwestie vraag wel om een voorzichtige en prudente benadering."

Zaterdag 14 april vond het voorjaarscongres van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie plaats. Het thema van het congres, "macht en overtuiging", was aanleiding tot heftige discussies over het bedrijven van christelijke politiek. Stefan Paas wees op de waardevolle, maar bescheiden bijdrage die bij christelijke politiek past: "De tweede stem zingen, hoger moet je als christenen niet inzetten in de politiek."

De ChristenUnie in de regering, plus de normen en waarden van Balkenende – dat leidt tot grote vrees onder vijftig-plus seculieren. Verlichtingsfundamentalisten, ook wie zich zo niet willen noemen, lijken bang opeens in God te moeten gaan geloven, liefst op de wijze van de mannenbroeders. Angst voor dwang dus, voor bevoogding, of althans voor verminderde keuzevrijheid. Hieronder laat ik zien dat ook Paars vanuit een aantal overtuigingen de samenleving heeft ingericht. Dat ging via Kamermeerderheden, en zo zal dat ook gaan onder Balkenende IV. De kwaliteit van democratie ligt in het zoeken van een zo breed mogelijk draagvlak, zonder minderheden bij voorbaat als achterlijk te bestempelen, of meerderheden als dwingend of bevoogdend.

Sinds 1990 is het rijksbeleid gericht op kwaliteitsverbetering van de brandweerorganisatie. In onze samenleving nemen de risico´s, maar ook de complexiteit en de kwetsbaarheid in hoge mate toe. Evaluaties van rampen en zware ongevallen tonen steeds weer aan dat de organisaties van de hulpverleningsdiensten, waaronder de brandweer, verbeterd moet worden.

De laatste jaren is er in ons land meer toenadering tussen de vanouds gescheiden circuits van het jeugdbeleid en het onderwijsbeleid. Dat is een goede ontwikkeling. Belangrijk daarbij is dat aan een geïntegreerde visie op beiden, een positiebepaling voorafgaat: welke rolverdeling willen we in ons land tussen de (lokale) overheid, de scholen en de ouders als het gaat om de jeugd? De grilligheid van het recente beleid op het gebied van kinderopvang en de gevolgen daarvan voor de positie van de gemeenten, zijn het resultaat van een gebrek aan een consistente visie op deze verantwoordelijkheidsverdeling.

Veiligheid is al vele jaren een belangrijk aandachtsveld in de lokale politiek. Het onderwerp staat in de verkiezingsprogramma’s van veel partijen dan ook hoog op de agenda. Was aanvankelijk veel voorkomende kleine criminaliteit de aanjager van de veiligheidsdiscussie, de laatste jaren wordt het veiligheidsdebat gevoed door zware calamiteiten en van nog recentere datum: door terrorisme dreigingen.

Op 7 maart 2006 zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. In het grootste deel van de 458 gemeenten in Nederland zullen politieke partijen de strijd om de gunst van de kiezer weer aangaan. In 196 gemeenten doet de ChristenUnie daar volop aan mee.

Er vindt een stevige bezinning plaats op het begrip solidariteit. In dat woord vat ik ook het mooiere woord ‘naastenliefde’ en gemeenschap. Onlangs verscheen de uitgave “Over de Schutting”, op weg naar nieuwe solidariteit. Eerder pleitte minister-president Balkenende voor de participatiemaatschappij in plaats van de huidige verzorgingsstaat. Het christelijk sociaal congres was ingericht rond dit thema. Het gezamenlijk bestaan van mensen in onze samenleving vraagt nieuwe aandacht. In kerkelijke termen ligt meer aandacht voor het priesterschap en de gemeenschap der heiligen in het verlengde van deze wending in het denken over de verzorgingsstaat.

In het Westen leidt de onstuitbare opkomst van China tot ongemakkelijke vragen: wordt dit de eeuw van China? Gaat China de internationale spelregels naar zijn hand zetten? Is in tijden van economische crisis doortastend leiderschap naar Aziatische snit beter dan de besluiteloosheid en verdeeldheid van Westerse democratieën? Het antwoord van deze bijdrage luidt “nee”. Maar: dat is nog geen reden voor opluchting voor de rest van de wereld.

Kenmerkend voor de islam is het doen van voorschriften; een wet (de sharia) staat centraal. Tegelijk is niet duidelijk wat die wet precies inhoudt en zijn er voortdurend discussies over. Door alle aandacht in de media krijg je als buitenstaander de indruk dat de sharia de bron van alle geweld in naam van de islam is. Dat is echter te simpel geredeneerd. 

De urgentie van de energieproblematiek vraagt om een antwoord. We moeten daarom af van de ‘pappen-en-nathouden’ sfeer die rondhangt in het Nederlandse energiebeleid. Duidelijke keuzen voor een duurzame energievoorziening zijn nodig. Door het energiebeleid in stroomlijn te brengen met ambitieuze duurzaamheid- en besparingsdoelstellingen kunnen we die keuzen ook daadwerkelijk maken.

Het onderwijs is één van de onderwerpen die het meest tot politieke strijd aanleiding geven. Dat was zo in de 19e eeuw, toen als het ware een tweede tachtigjarige oorlog, maar nu met vreedzame middelen, werd gestreden. Na de vrijheid van godsdienst moest ook de vrijheid van onderwijs verzekerd worden. Maar ook na de pacificatie van 1917 was de onderwijsvrijheid geen rustig bezit. Dat is ook nu niet het geval, getuige de vele pleidooien om deze vrijheid in te perken of zelfs af te schaffen. Wat zit daar achter? En waar staan wij in deze discussies?

Temidden van alle discussies over het onderwijs is het goed weer eens te luisteren naar ‘de stem van het verleden’. Hoe zat het met die befaamde schoolstrijd in de 19de eeuw? En welke houding namen Guillaume Groen van Prinsterer en zijn antirevolutionairen aan in het onderwijsdebat met liberalen, katholieken en conservatieven?

De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, Maria van der Hoeven, gooide dit voorjaar de knuppel in het hoenderhok. Naar aanleiding van een gesprek dat zij had met de Delftse nano-technoloog Cees Dekker liet ze zich in haar weblog [1] positief uit over hoe deze hoogleraar zijn persoonlijk geloof combineert met wetenschapsbeoefening. Concreet spitste de bewindsvrouw dat toe op Intelligent Design, waar ze en passant aan toevoegde zelf evenmin in ‘toeval’ te geloven. Hiermee was de discussie over schepping, evolutie en Intelligent Design geopend.

Christennetwerk GMV, het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie en Sensor houden morgen een congres om zich te bezinnen op de herziening van de Nederlandse verzorgingsstaat. Een van de medewerkers is Ad Heystek, diaconaal consulent van de Christelijke Gereformeerde Kerken: ,,Gemeenteleden en diakenen hebben verleerd voor de medeburgers in de samenleving te zorgen.''

Het doorgaans gesloten kerkgebouw in de straat staat tegenwoordig geregeld open. Vroeger was dit alleen op zondag het geval en voor een oplettende waarnemer ook op een enkele avond in de week. Weliswaar betreft het deze keer niet de hoofddeur van het kerkgebouw die openstaat, maar een deur van het bijgebouw.

Christennetwerk GMV, het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie en Sensor houden vrijdag een congres om zich te bezinnen op de herziening van de Nederlandse verzorgingsstaat. Een van de medewerkers is gezondheidseconoom Johan Polder: ,,Christenen kunnen nu de maatschappelijke consequenties van het Evangelie zichtbaar te maken.''

Christennetwerk GMV, het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie en Sensor houden vrijdag een congres om zich te bezinnen op de herziening van de Nederlandse verzorgingsstaat. Congresvoorzitter Roel Kuiper: ,,Naast het pannetje soep moeten we elkaar meer hulp en zorg gaan geven.''

In de auto tussen werk en huis luister ik doorgaans naar de radio. Is de televisie een spiegel van de samenleving, dan is de radio het klankbord. De reclameboodschappen maken dat wel duidelijk. Naast de mevrouw die een krant voor betrokken christenen aanprijst, zijn er tegenwoordig opvallend veel stemmen van verzekeraars en van de overheid. De datum van 1 januari nadert. Nederland krijgt dan te maken met een nieuw zorgstelsel, de levensloopregeling, de Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen. In 2006 volgt dan nog de Wet op de Maatschappelijke Ondersteuning.

Het prostitutiebeleid na de opheffing van het bordeelverbod

Na de val van de Muur en het wegvallen van de dreiging van het Warschaupact heeft onze krijgsmacht, evenals overigens die van veel andere landen, te kampen gehad met een zekere desoriëntatie. De “vertrouwde” vijand was verdwenen, Nederland leek nauwelijks nog externe dreigingen te kennen, dus wat was nog de ratio van een krijgsmacht. Natuurlijk, niemand heeft in ernst afschaffing bepleit, maar een heroriëntatie en het zoeken van een nieuwe missie waren noodzakelijk.

Nog maar ruim vijftien jaar geleden zag de politieke en geografische wereld er heel anders uit dan nu. Onder president Gorbatsjov was de Sovjet-Unie langzaam maar zeker onder haar eigen gewicht bezweken. De Berlijnse Muur was al lang beklad maar uiteindelijk werd ze zelfs geheel ontmanteld. Economische sleutelwoorden waren 'marktwerking' en 'flexibilisering'. Kenmerk van de eerste periode na de val van de Muur was optimisme.

Toen André Rouvoet in het praatprogramma Barend & Van Dorp in september 2004 uitlegde waarom hij niet tegen de bezuinigingen ging demonstreren op het Museumplein, kreeg hij van de interviewers de gratuite en misschien juist daarom zo veelzeggende Pavlov-reactie : “maar meneer Rouvoet, ik begrijp het niet, waarom bezuinigt u dan niet liever op defensie of zo?” Ook de ChristenUnie, die bij de laatste verkiezingen geen bezuinigingen op defensie in haar programma had staan, moet zich kennelijk hiervoor verantwoorden.

De discussie over winkelopenstelling op zondag steekt op dit moment in veel steden de kop op. De Utrechtse burger mocht zich op 1 juni voor of tegen uitbreiding van het aantal koopzondagen uitspreken (gelukkig bleek de Utrechtse bevolking in meerderheid tegen te zijn).
Ook in andere steden, waaronder Rotterdam, “verveelt men zich mateloos” op zondag en wil men leven in de brouwerij. Winkeliers zeggen omzet te verliezen aan steden waar men wel mag “shoppen” op de dag des Heeren. Grote vraag voor de ChristenUnie; reageren we defensief en hameren we op het christelijke gebod van de zondagsrust en de traditie of benadrukken we het welzijn van de burger (gebrek aan rust, teveel aan prikkelingen, afbraak onderlinge ontmoeting, enzovoort).

Heeft het zin om een kleine christelijke partij in stand te houden nu de verzuiling voorbij is? En zo ja, hoe zou deze partij zich moeten manifesteren? Deze vragen hebben voortdurend op de achtergrond een rol gespeeld bij discussies in de eerste jaren van de ChristenUnie.

Op 22 januari 2005 werd ter gelegenheid van het vijf-jarig bestaan van de ChristenUnie een visiestuk aangeboden aan André Rouvoet met als titel: Appèl tot relatiepolitiek en als ondertitel Perspectief en richting voor de politiek in een verwarde samenleving. Dit stuk was opgesteld door een projectgroep uit de partij.
Het appèl werd door André Rouvoet omarmd en in brede kring positief ontvangen, bijvoorbeeld door de bezoekers van de actiedag ‘Warmlopen voor de raad’. Het roept herkenning én nieuw enthousiasme op.

Klimaatverandering is een hot issue. Omdat het Kyoto protocol in februari eindelijk van kracht is geworden, staat het in het brandpunt van de belangstelling. Waar gaat het eigenlijk over? Dit artikel schetst de klimaatverandering, onderzoekt het menselijk aandeel daarin en bespreekt het beleidsmatige antwoord daarop.

Het huidige samenspel van landbouw- en ontwikkelingsbeleid vraagt teveel van boeren, aldus Jacob Jan Vreugdenhil en Cors Visser. Te veel van boeren hier: algehele liberalisering zorgt voor de onmogelijke spagaat van nog lagere prijzen tegenover toenemende consumenteneisen. En te weinig voor boeren ginds, want de hulp moet verder gaan dan alleen hulp voor handel.

Afgelopen week is de knop omgegaan bij Minister Van Ardenne. Was ze er voorheen overtuigt op tegen om arme landen hun torenhoge schulden kwijt te schelden, nu is er bereidheid om er in ieder geval over te praten. Dat bleek in Brussel, na een overleg met haar EU-collega’s. Kwijtschelding of verlichting van schulden zou echter een smaller budget voor ontwikkelingssamenwerking impliceren, want de kabinetsafspraak is dat schuldverlichting – mocht het er van komen – niet uit een ander potje betaald wordt. Maar de minister laat zich niet zomaar ten doel gestelde ontwikkelingsresultaten van haar brood eten. Daarom stelde ze met haar ommezwaai wel voorwaarden: de EU moet de landbouwsubsidies aan haar boeren afbouwen en de markten beter openstellen voor producten uit ontwikkelingslanden.

In dit artikel[i] komen enkele belangrijke vraagstukken omtrent het ouderenbeleid aan bod en wordt aangegeven hoe de ChristenUnie zich daarbij tot nu toe heeft opgesteld. We beginnen met het neerzetten van een paar bijbelse noties.

De ChristenUnie moet komen met een steviger financieel-economisch beleid. De vergrijzing en de huidige kenniseconomie vragen om meer aandacht voor het gezin en een hogere arbeidsparticipatie van vijftig-plussers. Dat zijn enkele conclusies uit het interview met prof. dr. A.L. (Lans) Bovenberg, hoogleraar algemene economie aan de Universiteit van Tilburg.

Vergrijzing is een wereldwijd vraagstuk, maar in Europa en Nederland speelt de vergrijzing het sterkst. De (dubbele) vergrijzing stelt de samenleving voor een grote uitdaging. Veel financiële middelen gaan naar ouderen, terwijl we juist moeten investeren in jonge generaties. Bovendien schrijven we in Europa in vergelijking met elders in de wereld mensen snel af. Er is maar een klein deel van de bevolking boven de zestig dat nog participeert op de arbeidsmarkt. Toekomst gericht ouderenbeleid vraagt om een evenwichtige benadering in het belang van alle generaties.

De laatste tijd dient zich bij herhaling het sceptische liberale commentaar op het Nederlandse ontwikkelingsbeleid aan. Zo ook weer op woensdag 12 januari in deze krant: de VVD vindt het Nederlandse ontwikkelingsbeleid een aanfluiting. Kamerlid Szasbo laat niet af, ook na het verschijnen van zijn rapport ‘Duurzame armoede; 35 jaar Nederlands ontwikkelingsbeleid’, zijn boodschap te herhalen. En dat gebeurt in weinig genuanceerde bewoordingen. Minister Van Ardenne zou niet eens kans zien ‘een deuk in een pakje boter te slaan’, iets wat haar voorgangers evenmin bereikt hebben.

De gebeurtenissen van de afgelopen maand hebben duidelijk gemaakt hoe diep de kloven zijn tussen bevolkingsgroepen in Nederland. Er is vaak gezegd dat de solidariteit in de samenleving onder druk staat. Daarbij werd doorgaans gedacht aan sociaal-economische verhoudingen. Nu wordt duidelijk hoezeer religieuze en culturele verhoudingen gekenmerkt worden door afstand en negatieve beeldvorming. Respect en onderlinge waardering blijken soms ver te zoeken. Nederland blijkt een verdeeld huis, burgers zien elkaar niet echt staan en de vrijheid elkaar geestelijk te verwonden wordt gekoesterd.

Na de schokkende moord op Theo van Gogh zal de discussie over onze rechtstaat en haar botsende grondrechten opnieuw oplaaien. Het is belangrijk dit debat zuiver te voeren en de spanning van beide zijden te belichten.

Woordenboeken noemen veel verschillende betekenissen van macht: vermogen, kracht, gezag, gezagdragend lichaam, grote menigte, leger, mogendheid, wettelijke bevoegdheid of invloed.
Macht is een kernbegrip in de politiek. Het is zelfs een centraal begrip in alle sociale wetenschappen. Maar wat is macht nu precies? Wat is een christelijke visie op macht? En hoe kan macht in goede banen worden geleid?

De bestuursstructuur in onze moderne en mondige samenleving dient transparant en controleerbaar te zijn. Er moet verantwoording afgelegd kunnen worden over het reilen en zeilen van de bestuursorganisaties. In dit artikel onderzoeken Henk Visser en Jan Post aan de hand van de casus over de veiligheidsregio’s of onze bestuursstructuur wel beantwoordt aan die eisen van transparantie en het kunnen afleggen van verantwoording.

Een artikel over internationale machtsverhoudingen vraagt om een analyse van deze verhoudingen. Het is niet gemakkelijk aan te geven waar het zwaartepunt van de macht in de internationale politiek ligt. Macht is in deze context namelijk moeilijk te meten. Ligt de macht nog steeds bij de staat, de multinationale ondernemingen, de EU, de VN, de Veiligheidsraad, de Wereldbank of het IMF?

In de bezuinigingsstrijd en de onderlinge concurrentie tussen CDA, ChristenUnie en SGP laten partijen kansen liggen. Volgens Cors Visser komen de partijen te weinig toe aan het invullen van een van hun belangrijkste speerpunten: het vorm geven aan de verantwoordelijkheden van de samenleving.

Sinds de ontdekking van een multicultureel drama in onze polders, buitelen de politiek correcte meningen over elkaar heen. De een nog radicaler dan de ander. Toen was daar het rapport van de commissie Blok. Het drama bleek mee te vallen. Het grootste deel van de nieuwkomers integreert en vindt zijn plek. Maar er zijn ook knelpunten. De vraag is, waar zitten die knelpunten en hoe gaan we daar als ChristenUnie mee om. In dit artikel probeer ik een aantal praktische handreikingen te bieden.

Hoe kan een partij geestelijke vrijheid hoog in het vaandel hebben, wanneer ze een religieus geïnspireerd programma heeft? Deze vraag wordt ons wel eens door niet-christenen gesteld. Wanneer we denken over integratie worden we ook zelf met deze vraag geconfronteerd. Immers hoe gaan we om met andere religies die ook een politiek streven ontwikkelen? Welke plaats verdient een christelijke partij als de ChristenUnie in het politieke debat?
Steeds vaker wordt religie in verband gebracht met fundamentalisme. De vrijheid van onderwijs staat ter discussie. Juist nu is het belangrijk om helder te hebben op welke manier religie een plaats heeft in het politieke debat en een rol mag spelen bij het besturen van ons land.

Nederland moet kiezen. Wil ze wel of niet een migratiesamenleving zijn? Wil ze een verzorgingsstaat zijn of wil ze veel vrijheden, geld en aandacht geven aan zelforganisaties (verzuiling)? Kiezen moet, want een etnisch verzuilde samenleving tast de solidariteit - de bestaansgrond van onze verzorgingsstaat - aan. Een combinatie is onmogelijk. Althans, dat is kort samengevat de belangrijkste stelling van Ruud Koopmans in het voorgaande interview.
In dit artikel willen we enerzijds laten zien dat zijn stelling niet ongegrond is en anderzijds een aantal oplossingsrichtingen in discussie geven.

In het maatschappelijke en politieke debat over integratie neemt de kwestie van de grondrechten en in het bijzonder de botsing van verschillende grondrechten een belangrijke plaats in. Met name de vrijheid van godsdienst en de vrijheid van meningsuiting komen keer op keer terug in het spreken over integratie: hoever reiken deze vrijheden en wat moet er in een democratische rechtsstaat gebeuren als deze grondrechten conflicteren met andere grondrechten, zoals het gelijkheids- of non-discriminatiebeginsel? André Rouvoet zet de ChristenUnie-lijn uiteen.

De integratie van allochtonen is, ondanks falend integratiebeleid, grotendeels geslaagd en dat is een prestatie van formaat van zowel de betreffende allochtone burgers als van de ontvangende samenleving. Zo luidt in een notendop de belangrijkste conclusie van de Tijdelijke Commissie Onderzoek Integratiebeleid. Onlangs verdedigde de commissie haar rapport ‘Bruggen bouwen’ in de Kamer en kreeg daarvoor lof. Wat heeft de commissie gezegd, hoe moet het nu verder met het integratiebeleid en wat is de eigen insteek van de ChristenUnie daarin? [1]

Arbeid is meer dan geld verdienen. Het geeft invulling aan de bijbelse opdracht om binnen de samenleving verantwoordelijkheid te dragen en de van God gekregen gaven verder te ontwikkelen. Voor de ChristenUnie is dat een belangrijke legitimering van gesubsidieerde arbeid. Daarom is het jammer dat, nu de economische motor hapert en de werkloosheid sterk stijgt, het rijk hierop fors bezuinigt.

“In het besef dat Europa als werelddeel een bakermat van de beschaving is; dat zijn inwoners, die zich sinds het begin der tijden hier golfsgewijs gevestigd hebben, geleidelijk de waarden hebben ontwikkeld die ten grondslag liggen aan het humanisme: gelijkheid, vrijheid en eerbied voor de rede, geïnspireerd door de culturele, religieuze en humanistische tradities van Europa, waarvan de waarden, die immer deel hebben uitgemaakt van zijn erfgoed, de centrale rol van de mens en zijn onschendbare en onvervreemdbare rechten, alsmede de eerbiediging van het recht, in de samenleving hebben verankerd, …”

Waar willen we heen met de ChristenUnie? Moet de partij zich scharen in de conservatieve gelederen? Moet de partij zich meer gaan profileren als een links- activistische beweging? Welke conclusie moet de partij trekken uit de opkomst van Pim Fortuyn? Hoe moet de partij zichzelf organiseren? Het laatste jaar zijn dit soort vragen regelmatig te horen in de ChristenUnie. Gelukkig maar. Een partij die niet over zichzelf en haar identiteit nadenkt vervalt al gauw in gezapigheid en zelfgenoegzaamheid. En wat nog erger is, ze raakt het contact met de samenleving kwijt.

Dit artikel geeft een korte schets van de achtergrond waartegen de permanente campagne van de ChristenUnie ontwikkeld is. Een aantal recente media-uitingen zijn heel goed bruikbaar om die achtergrond te illustreren. Postmodernisme, zo blijkt uit die artikelen, heeft misschien toch niet het laatste woord. Er lijken zich tekenen van enig herstel en bezinning aan te dienen, een adempauze in de kaalslag zo u wilt. Ik wil daarover niet al te optimistisch zijn, maar negeren is ook geen optie. Ik zie nieuwe kansen voor het zichtbaar maken van de relevantie van een bewezen politieke traditie.

Als een echte moderne politieke partij voert de ChristenUnie tegenwoordig permanent campagne. Hierbij worden mensen gemobiliseerd, moderne middelen ingezet en allianties aangegaan met andere organisaties. Maar wat is eigenlijk een moderne politieke partij? Dé specialist op het gebied van partijpolitiek, politicoloog en PvdA-partijvoorzitter dr. Ruud Koole over het fenomeen democratie, de rol van de moderne politieke partij, en de noodzakelijkheid van partijvernieuwing. "Een politieke partij moet als het ware een soort baken zijn in de politieke zee."

Wat hield de doorbraak in de Nederlandse politiek precies in en hoe werd er vanuit kerkelijke kring op gereageerd, in het bijzonder binnen vrijgemaakte kring door representatieve auteurs in de periode 1945-1960?

Op 31 december 2003 eindigde het Nederlandse voorzitterschap van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE). De Nederlandse regering heeft in aanloop naar het voorzitterschap gezegd zich hard te willen maken voor de vrijheid van godsdienst. Nu het jaar erop zit is het de vraag in hoeverre de regering zich heeft ingespannen voor het bevorderen van de vrijheid van godsdienst. Hierbij doet zich de moeilijkheid dat de inspanningsverplichting niet onmiddellijk tot resultaat leidt.

Naast het gemeentehuis van Katwijk, met alleen een weg ertussen, ligt de praktijk van huisarts Moolenburgh. Het is symbolisch voor de korte lijnen tussen de verschillende partners in het Katwijkse Platform Verslavingszorg, waarvan Hans Moolenburgh de voorzitter is. Korte lijnen, maar ook: weten wat er leeft op straat, iedereen erbij betrekken en goed onderbouwen waar je mee bezig bent. Dat zijn belangrijke succesfactoren van het Platform Verslavingszorg, dat intussen met veel meer bezig is dan alleen verslavingen.

Opvoedingsondersteuning is ‘in’. Beleidsmakers en werkers in de jeugdhulpverlening gebruiken de term in toenemende mate. Ook de ChristenUnie doet mee aan de trend: de term is bijvoorbeeld te lezen in het verkiezingsmanifest: door middel van opvoedingsondersteuning “wil de ChristenUnie het uiteengaan van ouders voorkomen”. In deze bijdrage wil ik in kaart brengen wat opvoedingsondersteuning precies is. Voor wie is opvoedingsondersteuning bedoeld? Wat zijn de effecten en waar liggen eventuele knelpunten? Tenslotte zal ik nagaan wat het verkiezingsprogramma zegt over opvoedingsondersteuning. Mijns inziens behoeft dit standpunt enige aanpassing dan wel nuancering.

Wie vandaag de dag nog durft te stellen dat het gezin de hoeksteen van de samenleving is, wordt ofwel meewarig aangekeken ofwel in zijn gezicht uitgelachen. Het is natuurlijk een gegeven dat onze maatschappij steeds individueler wordt, een ontwikkeling die overigens sterk gestimuleerd wordt door de overheid. Toch is de vraag gerechtvaardigd of het gezin inderdaad een achterhaald fenomeen is, dat dreigt te verdwijnen. En als die dreiging er is, wat zouden dan de consequenties zijn voor de maatschappij als het realiteit zou worden en het gezin inderdaad zou verdwijnen? Als directeur van Focus on the Family Nederland ben ik (uiteraard) overtuigd van het feit dat het gezin onmisbaar is voor een gezond functioneren van de samenleving. In dit artikel hoop ik te kunnen beargumenteren waarom de ingeslagen weg naar individualisering uiteindelijk een doodlopende weg is.

De gekozen burgemeester lijkt er nu echt aan te komen. Het kabinet heeft de plannen in een notitie aan de Kamer voorgelegd. In de Kamer tekent zich een duidelijke meerderheid af voor de hoofdlijnen. Alle aanleiding dus om in aansluiting op een eerder artikel in dit blad nog eens goed na te denken over voor en tegen van verkiezen en benoemen.

Enkele beschouwingen naar aanleiding van de WRR-publicatie 'Nederland en de Europese Grondwet'

Nederland wordt over het algemeen internationaal geroemd vanwege haar sterke gezondheidscultuur. Met name als het gaat om seksualiteit dient het Nederlandse model als voorbeeld voor vele beleidsadviseurs en lobbygroepen die gericht zijn op het terugdringen van met name zwangerschappen en seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA’s) onder jongeren.
Het feit dat de situatie in Nederland de laatste jaren zo sterk is verslechterd, hangt dan ook lineair samen met de erosie van het traditionele gezin. Het is geen geheim dat de sociale gezondheid van een maatschappij wordt bepaald door de sterkte van het gezin, en dat hierbij met name de rol van de moeder doorslaggevend is.

Terwijl de meeste politieke stromingen de Verlichting omarmen vanwege de vele aan haar toegeschreven verworvenheden, staat de christelijke politiek zoals de ChristenUnie die vorm wil geven in een traditie die ronduit kritisch stond en staat tegenover de Verlichting: de anti-revolutionaire traditie. Maar hoe vult christelijke politiek de begrippen vrijheid, gelijkheid en broederschap in. En hoe kan christelijke politiek, terwijl ze het ‘ni Dieu et ni maitre’ en de volkssoevereiniteit afwijst, toch tolerant zijn?

De ChristenUnie is volgens Van Middelkoop een partij die principieel en fundamenteel voorstander is van vrijheidsrechten voor iedereen. „Daar moeten we de consequenties uit trekken”, zo zei hij. Vrijheid van godsdienst en onderwijs zijn ook in het belang van de integratie. Zaken die het dichtst bij het hart van de mens liggen, worden daarin veiliggesteld. Een land dat die basisveiligheden biedt, is de moeite waard om er te integreren.

Het kameroverleg over de Navo zal donderdag 13 november met meer dan gewone belangstelling worden gevolgd. De toekomstig secretaris-generaal van de Navo vertolkt dan wellicht voor de laatste keer als minister van Buitenlandse Zaken het standpunt van de Nederlandse regering over de Navo. Of neemt De Hoop Scheffer als vast een voorschot op zijn nieuwe functie? Meer prioriteit aan de vorming van NATO Response Force en minder aan een EU-interventiemacht?

Het kabinet wil flink bezuinigen, maar niet op de veiligheid. Dat was één van de belangrijkste boodschappen van Prinsjesdag 2003. Aan veiligheid wordt in de komende vier jaar 350 miljoen euro meer uitgegeven. Het aantal arrestaties, behandelde zaken en straffen en boetes moet fors omhoog. Hoofddoel is dat de criminaliteit en overlast in de openbare ruimte vanaf 2006 met zo'n 25 procent is afgenomen. De politie krijgt hiervoor in 2004 22,5 miljoen extra, het Openbaar Ministerie 36 miljoen, de rechtsbijstand 30 miljoen en de rechterlijke macht 58 miljoen.

De ChristenUnie en de SGP zitten met één fractie in het Europees Parlement. Toch kwamen de wetenschappelijke studiecentra van deze twee partijen met twee afzonderlijke publicaties uit. De Mr. G. Groen van Prinsterer stichting kwam vorig jaar december met het boek “Richting Europa”, geschreven door Benjamin Anker en Sander Luitwie-ler. De Guido de Brèsstichting publiceerde enkele maanden geleden “Boodschap aan Eu-ropa”, een SGP-visie op de Europese Unie, geschreven door een werkgroep onder leiding van de vroegere Europarlementariër ir. L. van der Waal. De auteurs van beide brochures maakten naar eigen zeggen dankbaar gebruik van de kennis van de mede-werkers van de Eurofractie.

Mensen zijn altijd onzeker geweest over wat de toekomst zou brengen. Toch is de wijze waarop we in onze moderne samenleving omgaan met deze onzekerheid anders dan die in premoderne samenlevingen. Dit heeft ook consequenties voor het overheidsbeleid. In de huidige risicosamenleving lijkt de taak van de overheid als verzorgingsstaat te worden ingeruild voor die van een voorzienige staat, die aan individuen maximale veiligheid moet bieden en alle mogelijke risico’s moet uitsluiten.

Een van de magische woorden van zowel het vorige als het huidige kabinet is veiligheid. Verontrustend echter is het gemak waarmee vergeten wordt, dat de veiligheid in Nederland mede wordt bepaald door de internationale situatie. Tevens wordt te gemakkelijk voorbij gegaan aan de rol die de Nederlandse krijgsmacht in veiligheidskwesties dient te spelen.

Zo’n twintig jaar geleden werden in Nederland heftige discussies gevoerd over het al of niet plaatsen van Amerikaanse middellange nucleaire afstandswapens (de INF). Deze wapens waren de ontbrekende schakel tussen de kernwapens die op het slagveld de Sovjettroepen uit moesten schakelen en het Amerikaanse strategische lange afstand kernwapen. Inmiddels is de internationale situatie gewijzigd: de Sovjet-Unie bestaat niet meer. Er lijkt een internationale ordening te ontstaan die door de Verenigde Staten wordt gedomineerd. Het vijandbeeld van de Sovjet-Unie maakte plaats voor dat van “schurkenstaten” (Irak onder Saddam Hoessein, Iran en Noord-Korea) en voor een religieus gemotiveerd transnationaal terrorisme. Als gevolg van deze veranderingen nemen de Amerikanen enige afstand van de gedachte van de wederzijdse afschrikking.

Sinds de aanslagen van 11 september 2001 is het concept van de soevereiniteit dat sinds het verdrag van Westfalen in 1648 de wettelijke grondslag van het internationale stelsel is geweest op losse schroeven komen te staan. De staatssoevereiniteit is niet heilig meer. Deze soevereiniteit wordt niet alleen van buitenaf, maar ook van binnenuit uitgehold. Het resultaat is dat we niet alleen meer met soevereine staten te maken hebben, maar ook met failed of failing states. Deze staten vormen niet langer alleen een bedreiging op nationaal niveau, maar tevens op regionaal en mondiaal niveau. De vraag is welk antwoord hierop moet worden gegeven.

Er gaat geen dag voorbij zonder dat in de media iets wordt gemeld dat heeft te maken met biotechnologie. Er doen zich op dat terrein stormachtige ontwikkelingen voor. Door genetische manipulatie worden we geconfronteerd met micro-organismen die insuline produceren voor diabetespatiënten, voedselgewassen die herbicidentolerant zijn of zelf een bacterieel insecticide bevatten en een verbetering voor het milieu zouden zijn, vissen die door extra groeihormoon veel sneller groeien en groter worden dan normaal, koeien en konijnen die een eiwit in hun melk produceren waarmee patiënten met een bepaalde ziekte behandeld kunnen worden. Ook wordt bijvoorbeeld gewerkt aan het tot stand brengen van genetisch veranderde varkens waarvan de organen minder sterk door het menselijk lichaam worden afgestoten en daarom naar patiënten getransplanteerd zouden kunnen worden
(xenotransplantatie) en aan gewassen die resistent moeten zijn tegen allerlei plagen en tegen droogte of kou.

De Tweede Kamer zal na het zomerreces met minister De Hoop Scheffer overleggen over het Nederlandse OVSE-voorzitterschap van het afgelopen halve jaar. De regering was voornemens het parlement elk kwartaal te informeren over de voortgang van de werkzaamheden van het Nederlands voorzitterschap. Tot nu toe heeft de Kamer echter slechts één rapportage ontvangen. Handhaving van de godsdienstvrijheid zou door Nederland hoog op de politieke agenda worden gezet, maar de resultaten van de Nederlandse inzet zijn nog niet goed zichtbaar.

Beoordeling van biotechnologie op grond van criteria zonder die criteria ten opzichte van elkaar te wegen, is geen toetsing volgens Henk Jochemsen, Henk van de Pol en Cors Visser. Voor toetsing is een heldere waardenafweging nodig.

President Bush heeft vorig jaar in zijn befaamde speech het begrip "pre-emptive strike" gelanceerd. Hij paste deze strategie toe in Irak. Ook andere landen hebben, al dan niet in bedekte termen, inmiddels aangegeven dat zij de pre-emptive strike in hun nationale strategie overwegen op te nemen. Uitlatingen van Australische en Japanse regeringsleiders wijzen daarop. Het onderwerp dat ik wil aansnijden betreft de relatie tussen het internationale recht en de pre-emptive strike. In het volkenrecht komt het begrip “anticiperende verdediging” voor. Een begrip dat mogelijk een preemptive strike zou toestaan. Om allerlei "wildgroei" te voorkomen dat elk land een dergelijke pre-emptive strike gaat uitvoeren, is het wenselijk te zoeken naar mogelijkheden om deze vorm van "aanvallende verdediging" onder bepaalde voorwaarden volkenrechtelijk te accepteren. Het zou de nieuwe Nederlandse regering sieren als zij een aanzet tot een discussie zou geven om consensus over deze begrippen te bereiken. Voorkomen wordt dan dat regionale grootmachten naar eigen inzicht dit soort termen gaan invullen.

Het kabinet mist visie en daadkracht op het punt van de verantwoordelijkheden van de samenleving. Dit gapend gat in het regeerakkoord kan volgens Cors Visser niet alleen gevuld worden met de volzinnen van de minister-president. Er is een brede coalitie van conservatieven, katholieken, protestanten en liberalen van de oude stempel nodig om die hiaten concreet in te vullen.

Eind vorige week is de Europese Conventie afgerond met een ontwerp voor een “Grondwet” dat vrijdag 20 juni aan de EU-regeringsleiders tijdens de Top van Thessaloniki wordt aangeboden.
Helaas heeft de Conventie in de Preambule van deze grondwet geen verwijzing opgenomen naar de christelijke wortels van Europa.

Op verschillende fronten heeft Nederland te maken met de gevolgen van een jarenlange gedoogcultuur. Het klimaat ten aanzien van gedogen is echter in grote delen van de samenleving omgeslagen. Op het gebied van de recreatiewoningen heeft dit de laatste jaren grote gevolgen. Permanente bewoners van deze woningen zitten op de schopstoel en menig bestuurder staat voor de bijna onmogelijk opgave op een rechtvaardige wijze de wet te handhaven. Oost, west, wat is het best?

In deze bijdrage wordt een overzicht gegeven van de stand van zaken in de totstandkoming van het nationaal ruimtelijk beleid. De vraag dringt zich op of de nieuwe Nota Ruimte nog iets zal toevoegen aan wat op provinciaal en lokaal niveau al wordt afgesproken. De sturende kracht van centraal ruimtelijk beleid staat ter discussie, maar vooral is er sprake van gebrek aan planologische ambitie. De Nota Ruimte zal een zwaar beroep doen op het verantwoordelijkheidsbesef van raads- en statenfracties om de eigen verstedelijking binnen grenzen te houden en het landelijk gebied te beschermen.