Berichten over column

Ik kende eens een man, een man zonder gezicht. Hij woonde alleen in een oud en wankel huis aan het einde van de straat. Vroeger kwam hij nog beneden, maar sinds zijn kinderen het huis verlieten, zat hij hoog en droog op de eerste verdieping. Bij het raam zag hij de wereld steeds sneller aan zich voorbij razen. Hij telde de dagen op zijn wandelstok vol met kerven en zocht in de maanloze nacht het gezicht van het mannetje op de maan.

Een paar weken geleden is er bij ons thuis een muurtje gestuct. Lekker glad, makkelijk hanteerbaar voor de verfroller. 

Er is veel kritiek op het democratisch gehalte van de Europese Unie. Wubbo Wierenga kon met zijn column op deze plek vorige week zo aansluiten in de rij. Van populist tot eurofiel, niemand is helemaal tevreden.

De Brexit-saga is een veel belangrijker onderwerp dan de verkiezingen in de VS. De handel tussen EU en Verenigd Koninkrijk is qua omvang vergelijkbaar met de handel met de VS. Maar de uitkomsten van een ‘no-deal’ zijn vele malen extremer, terwijl er naast economische consequenties ook nog de Ierse kwestie speelt. Waar de strapatsen van Trump en het tellen van de stemmen in verschillende Swing-states op de voet gevolgd werd, ebt de aandacht voor Brexit steeds meer weg.

Eind deze maand stellen de ChristenUnie-leden de kandidatenlijst vast voor de komende Kamerverkiezingen. Uw columnist van dienst heeft geen politieke aspiraties, maar volgt dit proces met veel interesse - het gaat immers om de politieke voorhoede van de partij. Traditiegetrouw bevat de lijst capabele en talentvolle mensen, maar helaas ontbreekt er een techkandidaat op een verkiesbare plek en dat is een gemiste kans voor de ChristenUnie.

Na de persconferentie van premier Rutte en minister de Jonge volgde al snel een whatsappberichtje van een collega-fractievoorzitter. Moesten we de algemene beschouwingen donderdag niet digitaal houden, in plaats van fysiek? Snel volgde bijval. “Laten we niet de randen opzoeken”, had Rutte immers gezegd. En laten we als raadsleden het goede voorbeeld geven.

Ze hadden niet mijn kleur. Honderd paar ogen staarden mij aan. Honderd gezichten met één dezelfde kleur. Met neergeslagen ogen ging ik achterin zitten. Niemand die lachte of een hand gaf. Wie zouden ze denken dat ik ben? Een informant van de overheid of een blanke terrorist? Ik glimlachte maar eens vriendelijk.

De bibliotheek in Almelo wordt met sluiting bedreigd. Een nieuwe bezuinigingsronde vanuit de gemeente gaat de organisatie niet overleven, zo stelt de Twentse bieb. Bezuinigingen en de lokale overheid: die twee woorden in een zin doen vertrouwd aan. Veel Nederlandse gemeenten kampen al jaren met tekorten. De oorzaak daarvan  lijkt gezocht te moeten worden bij de Rijksoverheid. 

‘Zie de mens’. Zo vat ik het streven van Carola Schouten samen. Ze vertelde erover in Zomergasten. En ze liet die avond ook zichzelf zien. Moedig en krachtig in haar openheid over de moeilijke vraagstukken op haar bord. Worstelend met vergeving en genade. Het is soms makkelijker een ander te vergeven dan onszelf.

De mensenonterende situatie in Moria en de reactie hierop van het kabinet heeft geleid tot veel kritiek op de ChristenUnie-fractie. Zowel van binnen als buiten de partij dezelfde kwalificaties: onbarmhartig, ontoereikend en onchristelijk. Niet alleen het team van Gert-Jan, maar wij als ledenpartij moeten ons dit aantrekken.

Op vakantie heb ik vaak bijzondere ontmoetingen. Deze zomer trof ik op het bungalowpark bijvoorbeeld twee Duitse badgasten. Na een onschuldig praatje nam het gesprek een onverwachte wending toen het coronavirus te sprake kwam. “U laat uw kinderen toch niet inenten?” vroeg mevrouw met een indringende blik. “Informieren Sie sich!”, vermaande ze mij, waarna een lang betoog volgde over een complot van de elite. Allemaal te vinden op het internet.

Het massale applaus voor zorgpersoneel dit voorjaar, midden in de corona uitbraak, heeft geleid tot lelijke politiek.

High, stoned, skaffa. Deze woorden kun je gebruiken om je gevoel te omschrijven als je onder invloed bent van drugs. Deze woorden kun je inmiddels ook wel toepassen op de politiek en overheid als het gaat om de bestrijding van gebruik en smokkel van harddrugs in Nederland.

Het Malieveld wordt druk bevolkt deze weken. Leraren, boeren, jeugdzorgmedewerkers en bouwers willen gezien en gehoord worden in de vele crises die ons land bezighouden. Gekscherend maakte De Speld al een rooster voor het Malieveld voor 2020.

Het klimaat is een van de topprioriteiten van het nieuwe Europese parlement en de Europese commissie. Binnen honderd dagen na zijn aanstelling moet Frans Timmermans met een Green Deal komen. Deze Green Deal is een alomvattend klimaatplan, wat moet leiden tot een klimaatneutraal Europa in 2050. Hoe gaat Timmermans dat doen? Immers, zowel inhoudelijk als financieel staat hij voor een grote uitdaging.

Het H-woord. Niet lang geleden een taboeonderwerp binnen met name de rechtste politieke partijen als het gaat om hypotheekrenteaftrek. Christelijke partijen, ChristenUnie in het bijzonder, hebben iets soortgelijks met een ander H-woord: de waardering van het homohuwelijk. Een precair onderwerp waar de achterban verschillend over denkt en waar partijprominenten zich niet zo snel publiekelijk over uitspreken.

Vrijheid van onderwijs is ons als christenen dierbaar. Steeds meer komt dit recht onder druk te staan door de misstanden in het islamitisch onderwijs.  Elke keer als het islamitisch onderwijs in de problemen komt, wordt er gelijk discussie gevoerd over het inperken van de onderwijsvrijheid. De seculiere mens heeft eenmaal geen religieuze antenne en heeft onvoldoende vermogen om het onderscheid te maken tussen wat christelijk en wat islamitisch is. De politiek moet zich echter expliciet richten op de islamscholen in plaats van op religieus onderwijs in het algemeen.

“En toch zal zelfs de moordenaar van Derk een advocaat vinden die het onderste voor hem uit de kan haalt. Zo hoort het namelijk.”

Inmiddels dagelijks in het nieuws: alarmerende berichten over klimaatverandering. Van bosbranden in de Amazone tot wetenschappelijke rapporten die aangeven dat we als mensheid voor een ongekende opgave staan om binnen de komende tien jaar het klimaat te kunnen redden. Om in 2030 de mondiale uitstoot gehalveerd te hebben.

In zijn H.J. Schoo-lezing roept minister Wopke Hoekstra op tot wederkerigheid, versterking van de positie van de middenklasse en bescherming van onze cultuur. Daarmee reageert hij op globaliseringsspanningen en -onzekerheid. So far, so good. Maar er mist nog een wezenlijk punt in zijn lezing, merkt Lambert Pasterkamp. 'We moeten oppassen dat we geen lege doos gaan beschermen.'

Deze zomer vierde ik vakantie aan het Lauwersmeer. Voor wie dit meer niet kent: het was ooit een zeearm tussen Groningen en Friesland. In 1969 werd hij afgesloten en in één klap werd de vissersgemeenschap in het Groningse Zoutkamp afgesloten van zijn broodwinning. In optocht gingen de vissers naar Den Haag. Stoere mannen in het zondagse pak, onbeholpen met hun protestborden. De machteloosheid en boosheid stralen af van de zwart-wit foto’s in het Zoutkamper museum. Een van hen schreef een gedicht, waarin deze gevoelens voelbaar worden:

Er is in afgelopen jaren veel gezegd over onze ‘kenniseconomie’. Er is in Nederland een berusting ontstaan in het feit dat wij geen producerend land meer zijn. Wij zijn een land dat het moet hebben van onze kennis en expertise. Door het delen van informatie en methodes kan Nederland groot zijn. Ik zie in die manier van kijken naar onze economie wel problemen.

De TU Eindhoven heeft een vrouwenquotum vastgesteld voor hoogleraren. Eerlijk gezegd had ik het nooit zo op vrouwenquota. Het heeft iets sneus over zich. Vrouwen kunnen het blijkbaar zelf niet, en hebben hulp nodig. Maar blijkbaar zijn quota nog steeds nodig om diversiteit voor elkaar te krijgen. Hoe is het bij de ChristenUnie eigenlijk gesteld met discriminatie en diversiteit?

De opkomst van de immigranten uit de islamitische landen is een van de belangrijke reden van de polarisatie in de samenleving en is ook een voedingsbodem voor de opkomst van rechts-radicalen en als reactie daarop links-radicalen. De politieke wil om een grondige en serieuze verandering te brengen in het immigratiebeleid is tot op heden uitgebleven. Dat heeft te maken met de politieke luiheid en het ontbreken van daadkracht.

Afgelopen week heeft minister Carola Schouten haar ‘Realisatieplan Visie LNV. Op weg met nieuw perspectief’ gepresenteerd. Belangrijk kritiekpunt is dat de minister te weinig regie zou nemen, terwijl dat haar nadrukkelijk, via een motie, was gevraagd.

Vorige week schreef Bas de Groot hier over wat hij zag als een “hoopvolle breuk” tussen ChristenUnie en SGP rondom de fractievorming in Brussel en de coalitievorming in Zuid-Holland. Daar maakte hij weinig vrienden mee, in ieder geval in kringen van SGP en hun ‘new found friends’ bij Forum.

Voor veel ChristenUnie-stemmers waren de afgelopen weken niet makkelijk. Een gezamenlijke lijst met de SGP voor de Europese Verkiezingen, de mogelijkheid van een Europese fractie met Forum en tot overmaat van ramp werd er ook nog onderhandeld met de partij van Baudet voor het provinciebestuur in Zuid-Holland. Tot afgelopen woensdag.

Het is de misser die we binnen de ChristenUnie nog te vaak maken: te veel focus op het uitstappen en te weinig op het instappen. Instappen in dat nieuwe leven. Recent maakte het kabinet bij de publicatie van de Voorjaarsnota bekend miljoenen extra uit te trekken voor de zogenaamde RUPS-programma’s. Deze uitstapprogramma’s voor prostituees zijn in de praktijk vooral een langdurige, doch broodnodige investering in gesprek, pastoraal werk, bezoeken, onderzoek, etc. Maar wat mij betreft, is dat pas de helft van het hele verhaal.v

Het debat rondom Europa werd voornamelijk gevoerd op twee flanken. Aan de ene kant waren er partijen als PVV, Forum voor Democratie en, vooruit, Jezus Leeft die uit de Europese Unie willen. Een #Nexit. Aan de andere kant vlogen op mijn social media de advertenties van D66 voorbij. Deze gingen over meer en meer Europa. De laatste dagen voor de verkiezingen hoorden we het geluid van de zelfbenoemde middenpartijen nog even: we blijven in de EU, maar de invloed vanuit Brussel moet beperkt blijven. Na de eerste exitpoll werd duidelijk dat PvdA de sterkste boodschap had voor Nederland: een Nederlander kan de baas van Europa worden!

Ontlasting moet deel worden van onze economie. En dat moeten we in Europa regelen.

We moeten het even hebben over het ‘moreel kompas’. De afgelopen weken beriepen de nodige politici zich op het hunne nadat ze in het nauw waren geraakt over hun (declaratie)gedrag. De afgekloven beeldspraak vergeven we ze maar even.

Het 100-jarig jubileum van de pacificatie van 1917 ligt nu twee jaar achter ons. Het lijkt er steeds meer op dat we het heuglijke einde van de schoolstrijd herdenken door ons met volle kracht te storten in een herhaling ervan. Nieuwe tijden geven nieuwe problemen. Zo is er terechte zorg over scholen als het Haga-lyceum, waar de letter van de wet (onderwijsvrijheid) lijkt te worden gebruikt om de geest van de wet (opvoeden tot bij deze samenleving betrokken burgers) te ondermijnen.

‘Hier in Limburg hebben wij geen provinciehuis, maar een heus gouvernement. Aan de oever van de Maas ligt het er sprookjesachtig bij, zeker in panorama vanaf de Sint Pietersberg. Als ik daar hardloop, bid ik soms stilletjes om een zetel voor de ChristenUnie bij de Statenverkiezingen van volgend jaar.’

De zomervakantie komt er weer aan. Voor de meeste mensen is dat een plezierig vooruitzicht. Lekker op vakantie. Misschien wel met familie. De vakantiereis van komende zomer zal echter niet voor iedereen even gelukkig uitpakken. Ik denk dan aan vrouwen en kinderen die over de grens meegenomen worden, hun paspoort en andere papieren moeten afstaan en vervolgens zonder rechten, documenten en hulp komen te zitten. Vaak gaat het om jonge vrouwen die te ‘Westers’ worden of weigeren vrijwillig met een partner te trouwen die in het land van herkomst woont.

Afgelopen zaterdag was ik te gast bij het Henri Veldhuis Symposium van The Rights Forum. Het was voor mij de eerste keer dat ik als voorzitter van PerspectieF zou gaan spreken of debatteren over het Israël-Palestina conflict.

Even gechargeerd: er zijn mensen die bang zijn dat onze cultuur ten onder gaat (aan islamisering bijvoorbeeld) en er zijn mensen die bang zijn dat de wereld door klimaatverandering onleefbaar wordt. Er zijn ook nog de pechvogels die bang zijn voor allebei; mijn indruk is dat die soort er niet zoveel is. Misschien is ons brein maar bedraad voor één doemscenario tegelijk.

Ik zat woensdagavond met mijn zoon van vier maanden oud, die net zijn nachtflesje kreeg, op schoot te kijken naar Thierry Baudet die een paar honderd meter verderop in Zeist zijn uil liet opstijgen. Mijn zoon weet niets van uilen en heeft er, naast frequent braken, ook niets mee gemeen. Het vrolijke wezentje in mijn armen weet zich in zijn hulpeloosheid geen keus dan een bodemloos vertrouwen in wie hem voeden, wat er om hem heen gebeurt, en dat hij daar deel is van een groter verhaal. Zo moet het ook de stemmers van Baudet zijn vergaan.

Het kabinet voelde de bui al hangen: toen het CPB en PBL woensdag de doorrekening van het klimaatakkoord presenteerden, lag het voorstel voor een CO2-heffing voor bedrijven al in de week. In het akkoord worden bedrijven te veel ontzien en de kosten komen onevenredig veel bij burgers te liggen. Daarbij, de klimaatdoelen van 2030 zullen met deze plannen niet worden gehaald. En dus komt alsnog een CO2-heffing uit de hoge hoed, wat goed in lijn ligt met de ideeën van de ChristenUnie.

Vandaag gaan de 'klimaatspijbelaars' weer de straat op. Een hoopvol plaatje, maar met een impopulaire boodschap, schrijft columnist Frank Bosman. De klimaatspijbelaars zijn uiteindelijk pionnen in een duister politiek spel, zo zegt hij. Maar wél pionnen met recht van spreken.

Dit is een ode aan mijn grootmoeder – ze is nu 94. Vanaf haar achtste werkte zij als turfsteker in het veen. Niet omdat het kon, maar omdat het moest. Zwaar werk, dat de gemiddelde man van vandaag niet meer zou doen. Na de oorlog bouwde haar generatie de welvaart op die gewone mensen in staat stelde méér te zijn dan loonslaven. Zij is een taaie.

Het hoopvol realisme van de ChristenUnie doet recht aan de dagelijkse spanningen tussen ideaal en werkelijkheid, en biedt bij elk onderwerp een prettige bandbreedte om op het standpunt te reflecteren. In het klimaatdebat mis ik nog wat realisme.

De toekomst van de Europese Unie staat op het spel tijdens de aankomende verkiezingen. Gaan we voor meer federalisme met als resultaat een Europese grootmacht of toch meer soevereiniteit naar de lidstaten? Juncker kiest nu voor meer federalisme. Hij vindt daarbij prominente staatshoofden uit onze Unie aan zijn zijde. Denk daarbij aan Emmanuel Macron die Europees federalisme als unie-ideologie niet schuwt. De Britse reactie kennen we, maar hoe varen de aspirant-lidstaten daar eigenlijk bij?

‘Wat wij gaan doen als we een absolute meerderheid behalen…’ Zo zou ieder verkiezingsprogramma eigenlijk moeten beginnen. Nu er meerdere verkiezingen aankomen is het goed om weer eens aandacht te geven aan de verkiezingsbeloften. Vooral denk ik dat het tijd is dat de kiezer leert om er anders naar te kijken.

Het vorige kabinet vroeg staatscommissie Remkes na te denken over de houdbaarheid van het parlementaire stelsel. In de afbakening van het rapport stelt de staatscommissie dat 'het bieden van oplossingen voor onvrede over concrete resultaten van beleid of de dieperliggende oorzaken van maatschappelijke onvrede buiten haar opdracht vallen.' Begrijpelijk, maar jammer. Want als je het over het functioneren van de democratie hebt, doen onvrede over beleid of de maatschappij in het algemeen er natuurlijk wel degelijk toe.

Wat een hardwerkend Kamerlid vermag. Het debat over het kinderpardon moet voor Joël Voordewind een mooie dag zijn geweest. Mede dankzij zijn standvastigheid wordt er opnieuw gekeken naar hier gewortelde kinderen die buiten het kinderpardon dreigden te vallen. “De wonderen zijn de wereld nog niet uit”, aldus Voordewind, en zo is het.

We staan met z’n allen voor de uitdaging onze CO2-uitstoot naar beneden te krijgen. Eén van de maatregelen die daar een bijdrage aan levert is minder hard rijden. Maar oh, wat ligt dat gevoelig. 130 km/u mogen rijden op de snelweg is een recht geworden, waar we niet zomaar op terug willen komen.

Ik weet het nog goed, van achttien jaar geleden. Zij op haar mooist, ik met een das, en voor ons stond een wildvreemde in toga die anekdotes over ons opdiste die elk van de aanwezigen kende, behalve hij zelf. Wij kwamen er alleen maar voor een papiertje, want ‘trouwen’ – dat was wat je deed in de kerk.

Het pleidooi van Kinderombudsvrouw Kalverboer om kinderen van IS-strijders zo snel mogelijk hierheen te halen, glipte door de Nashville-affaire door alle nieuwsnetten. Recent schreef directeur van ons WI, Wouter Beekers, al een interessant stuk met als kop: 'Een heilig leven is een gehecht leven'. Bij die stelling passen ook de vraagtekens bij het terugkeren van IS-kinderen.

Vorige week begonnen we de maandagmiddagcolumn: elke week een nieuwe column met een prikkelende opinie. In deze tweede editie: voorzitter van ChristenUnie-jongerenorganisatie Perspectief, Jarin van der Zande, over de sleepwet.

Het Wetenschappelijk Instituut begint iets nieuws! De maandagmiddagcolumn. Elke week een prikkelende column op de WI-website door één van onze vaste columnisten. Elke week een stukje om op te kauwen. Noem het onze politieke weekopening. Vandaag de aftrap, door Mirjam Kosten.