Het massale applaus voor zorgpersoneel dit voorjaar, midden in de corona uitbraak, heeft geleid tot lelijke politiek.

“Als u niet herkenbaar op de foto wilt, kunt u achter in de zaal gaan zitten”. Dit soort aankondigingen zie je steeds vaker op bijeenkomsten of congressen. Het is een uitvloeisel van de AVG, de Algemene Verordening Gegevensbescherming, die sinds 28 mei 2018 van kracht is. Personen mogen niet langer zomaar herkenbaar op de foto gezet worden, want dan zijn het persoonsgegevens. Best lastig. Maar onschuldig. Zo onschuldig is de AVG echter niet overal.

Deze week verscheen het langverwachte rapport van onderzoeker Els van Wijngaarden over ‘voltooid leven’.  De conclusie loog er niet om: de wens van gezonde ouderen om niet meer te willen leven is zeldzaam en, belangrijker, meestal niet duurzaam. Onder een gevoelde levensmoeheid zit een wens om béter te leven -zinvoller, meer in verbinding-, en niet zozeer een rationele, autonome wens om níet te leven.

Op het laatste ChristenUnie-congres zagen we een filmpje van een schaatsende Roel Kuiper. Het balanceren op twee ijzers stond model voor het lastige evenwicht tussen overheid en markt. Terugkeer van het algemeen belang is nodig. Dit verlangen naar een samenleving met aandacht is me uit het hart gegrepen. Zeker in de zorg, want daar is de balans nog altijd ver te zoeken.

Alle gemeenten in Nederland kampen met grote tekorten op de jeugdzorg en de WMO. In 2015 zijn budgetten overgeheveld van het Rijk en de provincie naar de gemeenten; sindsdien wordt de zorg lokaal georganiseerd. Dat is voor gemeenten heel prettig, omdat de zorg ‘ontschot’ kan worden: hulpverleners vinden elkaar via korte lijntjes en kunnen de zorg onderling afstemmen. Veel gemeenten hebben wijkteams ingesteld, met voor elk gezin één plan en één regisseur (geïnspireerd door André Rouvoet). Snel en preventief ingrijpen zou moeten voorkomen dat problemen groot en kostbaar worden. Omdat gemeenten de zorg beter kunnen afstemmen, heeft het Rijk sinds de decentralisatie elk jaar de budgetten verkleind. Nu kampen gemeenten echter met overschrijdingen. Waarom?

Het klinkt zo mooi: oude of zieke mensen die niet naar een verpleeghuis hoeven, maar liefdevol worden verzorgd door een familielid. Maar laatst hoorde ik dat een mantelzorger die ik ken een burn-out heeft gekregen. En zij is niet de enige met problemen. Volgens schattingen is zeker een op de tien mantelzorgers overbelast. Veertig procent van de mantelzorgers van dementerenden wordt volgens onderzoek binnen twee jaar depressief.