‘Christelijke politiek’ problematisch?
In het Christelijk Weekblad biechtte mijn CDA-collega Rien Fraanje onlangs op dat hij een ‘fundamenteel probleem’ heeft met het ‘label christelijke politiek’. Eigenlijk heeft hij wel een stuk of drie fundamentele problemen. In de eerste plaats: is het aan mensen om te bepalen wat wel of niet het keurmerk van boven mee mag krijgen? In de tweede plaats: de Bijbel is geen eenduidig handboek dat op alle politieke dilemma’s antwoord geeft. In de derde plaats: Bijbelse opdrachten, zoals het doen van barmhartigheid, zijn persoonlijke opdrachten. Politiek gaat over rechtvaardigheid: niet alleen over het ene verdwaalde schaap, maar ook over de negenennegentig andere. En alle drie terecht – laat ik dat meteen maar onderstrepen.


Aanspreekbaar zijn
Maar wie ‘christelijke politiek’ dan meteen maar bij het grofvuil zet, maakt toch wel een klein denkfoutje. Want wat is er mis met openheid geven over de waarden waarop je je normen baseert, en daarop aanspreekbaar willen zijn?

Net als bij ieder ander zijn de standpunten en afwegingen van christenpolitici gefundeerd op een visie op de wereld, de mens en de samenleving; noem het een levensovertuiging. Mensen die zich laten aanspreken als christenpolitici, zoeken dat fundament in de Bijbel en in Christus. Dat betekent niet dat er een isgelijk-teken kan worden geplaatst tussen de Bijbel en bepaalde politieke standpunten. Maar wel dat zij open willen zijn over de bron waaruit zij drinken en bereid zijn zich daarop te laten aanspreken.

Het is toch met beetje plaatsvervangende schaamte dat dat allemaal nog aan de CDA-collega’s uitgelegd moet worden. Zijn de woorden van het eigen beginselprogramma uit 1980 soms al weer vergeten? Ik citeer ze hier maar even voluit: ‘Het CDA aanvaardt het Bijbels getuigenis van Gods beloften, daden en geboden als van beslissende betekenis voor mens, maatschappij en overheid. Het richt zich daarnaar met de intentie steeds te zoeken naar de betekenis van het Evangelie voor het politieke handelen. In antwoord op de oproep van de Bijbel krijgt de politieke overtuiging van het CDA gestalte. De voortdurende toetsing aan de Bijbel is het kenmerk van die politieke overtuiging. Die politieke overtuiging is het samenbindend element waarop een ieder in het CDA aanspreekbaar is.’ Wauw, als dat geen christelijke politiek is, wat is het dan wel?

De verlegenheid voorbij
Wat is nu eigenlijk het probleem? Het ‘label christelijke politiek’ Of verlegenheid met dit ‘label’? Open zijn over je fundament kan helpen om te laten zien dat christelijke politiek over meer gaat dan christelijke belangen of christelijke hobby’s. Dat er misschien wel een lijn zit in de antislavernijpolitiek van Guillaume Groen van Prinsterer en de manier waarop Gert-Jan Segers voor uitgebuite prostituees opkomt. Noem het maar de lijn van de intrinsieke waarde van ieder leven. Wanneer je daar open over bent, kun je die waarde misschien af en toe kritisch terugkrijgen. Maar van kritiek wordt een politieke partij niet per sé slechter zou ik zeggen.

Open zijn over je waarden kan ook helpen in het politieke gesprek. Een christenpoliticus kan in een debat over ‘voltooid leven’ uitleggen wat zijn of haar vertrekpunt is en een VVD’er bevragen op het zijne of hare. Of in een debat over de participatiesamenleving aan een SP’er uitleggen welk ideaal daar nu ten diepste onder zit.

Ook onder meer gelijkgezinden kan zo’n gesprek van betekenis zijn. Het lijkt me juist interessant wanneer CDA, ChristenUnie en SGP elkaar bevragen op de manier waarop zij hun waarden invullen. De waarde van duurzaam rentmeesterschap bijvoorbeeld. Of van geloofsvrijheid –  ook die van andersgelovigen.

Waarom besmuikt doen over de christelijke bron waaruit je drinkt? Om de christendemocraat Willem Aantjes te parafraseren: is dat niet waar de wereld naar hunkert, naar een politiek die eerlijk bevlogen is? Naar misschien toch maar gewoon: christelijke politiek?

Dit is een verkorte versie van zijn artikel voor het Christelijk Weekblad.