Ik was 14 jaar toen ik met mijn vader naar de première van James Bond Casino Royale ging. Fantastisch vond ik dat, mijn eerste ervaring met ’s werelds bekendste geheim agent. We waren volledig in stijl, alle mannen hadden een smoking aan, en ik voelde mij net zo bad ass als 007 zelf. Ik zat daar toch maar mooi als 14 jarige knul bij een 16+ film. Missie geslaagd.

De wereld van veiligheidsdiensten ziet er vandaag de dag natuurlijk totaal anders uit dan in de film. Waar acteur Daniel Craig nog pokerchips nodig had om de bad guy te verslaan, maken computerchips vandaag de dag het verschil. Nieuwsuur en de Volkskrant kwamen vorige week met het nieuws dat hackers van onze eigen Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) cruciaal bewijs konden verzamelen waaruit bleek dat de Rusland zich heeft gemend in de Amerikaanse verkiezingsstrijd.

Tegelijkertijd is de werkwijze van onze inlichtingendiensten is in Nederland niet onomstreden. De nieuwe Wet op de Inlichtingen- en veiligheidsdiensten (WIV), door tegenstanders steevast de ‘sleepwet’ genoemd, maakt het mogelijk dat grote hoeveelheden data van onschuldige burgers tegen hun weten in wordt verzameld. Zou ik alleen al in hetzelfde appartementencomplex wonen als een AIVD target, dan is de kans groot dat ook mijn digitale informatie wordt opgeslagen.

De ChristenUnie heeft zich weinig kritisch opgesteld bij de behandeling van deze nieuwe wet. Waar de partij in het debat over de nieuwe ‘Donorwet’ het argument van zelfbeschikking rijkelijk in de mond nam, ontbrak deze volledig bij de ‘Sleepwet’. Een vergezochte vergelijking? Dat is maar de vraag. Behoren de hoeveelheid telefoongesprekken die voert met je dokter of dominee niet, net als je organen, ook tot jouw lichamelijke integriteit? Waarom zeggen we dat de overheid geen eigenaar mag zijn van onze ogen en spieren, maar tegelijkertijd wel eigenaar over wat we zien, en hoeveel we bewegen? Bij de donorwet kan je tenminste zelf nog aangeven wat je wel en niet wilt doneren. Een overheid die zich zoveel informatie toegeëigend, moet heel scherp gecontroleerd kunnen worden. Juist deze onafhankelijke controle aan de voor en achterkant is het grootste struikelblok van de nieuwe wet. Ook de Raad voor de Rechtspraak toonde zich hierover zeer kritisch.

Voor James Bond werkt de sleepwet overigens ook niet. Een film waarin 007 anderhalf uur lang naar een scherm loopt te turen om vervolgens in de laatste tien minuten de boef te pakken, doet de kijkcijfers geen goed. Laten we dat de komende generatie 14 jarigen niet aan doen.