In de afgelopen jaren lijkt het woord ‘kiezersbedrog’ steeds vaker te vallen. Een partij doet mooie toezeggingen, maar kan die niet allemaal waarmaken. Doorgaans verliest een partij een grote hap van hun programma tijdens de coalitieonderhandelingen. Als daar nou net een voorgenomen maatregel bij zit waarvoor jij op je partij hebt gestemd is dat natuurlijk teleurstellend. Dat is tegenwoordig zacht uitgedrukt. Iets wat een partij niet waar kan maken is een leugen geworden. Kiezersbedrog. Misschien komt dat door hoe partijen zich presenteren in verkiezingstijd. Stem op ons, wij beloven u gouden bergen. Dat terwijl zelfs de grootste partij tegenwoordig nog niet eens aan een halve coalitie komt. Partijen bouwen de verwachtingen van de kiezer op tot onhaalbare hoogten. Na een verkiezingsoverwinning kan men dan eigenlijk alleen nog maar teleurstellen.

De kiezer zelf gaat hierbij natuurlijk ook niet vrijuit. De peilingen laten zien dat kiezers weglopen als een partij haar geluid niet genoeg laat horen. Dat is niet heel slim, want daarmee wordt het nog slechter hoorbaar.

Door de ontstane afrekencultuur krijgt Nederland wel wat weg van een land als Frankrijk waar een president met zo’n kleine meerderheid wordt gekozen dat hij deze een maand na aantreden vaak alweer kwijt is. De rest van zijn termijn kan hij toekijken hoe het halve land staakt en demonstreert. Ik zie op Twitter vaak #StemZeWeg voorbij komen. VVD, CDA, D66 en ChristenUnie moesten al een tijdje worden weggestemd, maar in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen ook GroenLinks en PvdA. Voor het geval ze het kabinet gaan steunen in de Eerste Kamer. Dan wordt er weer meer uitgeruild en worden er meer mensen boos. PVV en FvD, daar moet nu op gestemd worden volgens deze berichten. Wie houden deze mensen voor de gek? Deze partijen zullen ook niet al hun beloften waarmaken. Moeten zij dan ook worden weggestemd?

De kiezer kan wel wat nieuwe realiteitszin gebruiken. Er is niet één partij die een meerderheid zal halen en dus zal niemand volledig zijn zin krijgen. Als we dat niet kunnen accepteren houden we alleen onszelf voor de gek.

Siewerd de Jong is voorzitter van PerspectieF en ondernemer. Zijn favoriete dichtvorm is rap.