De onderhandelingen over een vrijhandelsakkoord tussen de EU en Groot Brittannië naderen de absolute slotfase. Als er niet voor eind december een akkoord ligt, vallen beide kanten voor de onderlinge handel terug op de algemene WTO-regelgeving met vooral importheffingen tot gevolg. Volgens economen zijn de gevolgen voor diverse sectoren desastreus, terwijl er potentieel nog veel grotere problemen op de loer liggen dan de economische: Ierland.

Voor de dappere volgers van het drama aan de EU zijde van het Kanaal is het moeilijk om anders dan verwonderd en meewarig naar de Britten te kijken: wanneer komen ze eindelijk bij zinnen? De vraag die zich echter ook opdringt is: in hoeverre gedraagt de EU zich als een betrouwbare ex-partner? Voor een ordentelijke echtscheiding en omgangsregeling zijn twee partijen nodig. En hoe mal de ene partij zich ook gedraagt, de ander kan niet volstaan met vingerwijzen.

Zeker niet wanneer de gevolgen zo groot zijn. ‘Geen akkoord’ kan resulteren in een grens tussen Noord-Ierland en Ierland. Dit kan de lont in het kruitvat betekenen voor het eiland dat tot eind jaren negentig het decor was van bloedige terreur en waar het onder de oppervlakte nogsteeds – en opnieuw – borrelt.  

De EU lijkt in de Brexit-saga meer op de gekrenkte en tegen haar wil verlaten ex-partner, dan op een verantwoordelijke ouder die, ongeacht de houding van de ander, het beste voor de kinderen wil. Sinds het Brexit-referendum lijkt Brussel de Britten vooral te willen laten voelen dat breken niet kan, en daarmee andere potentiële uittreders uit de EU te laten zien en voelen dat een keuze tegen de EU desastreus uitpakt.

Mocht er echt geen akkoord liggen eind december en de situatie op het Ierse eiland ontbrandt, dan kan de EU niet volstaan met vingerwijzen naar de onverantwoordelijke opstelling van premier Johnson. Als partij in de onderhandeling is de EU net zo verantwoordelijk voor een goed resultaat als de Britten dat zijn.

 Jan Steven Eilander is lid van ChristenUnie-fractie in Amersfoort, ambtenaar in Zeist en radionerd in Nijkerk.

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column van één van onze columnisten. Vorige week schreef Nadine Boers - de Graaf de column 'Gedrag? Begrip!'. Tot volgende week!