Ook de staatssecretaris was tevreden. Harbers (“Er ontstaat nu een heel zuiver systeem”) heeft in één moeite mee de discretionaire bevoegdheid voor schrijnende gevallen gekortwiekt (alleen nog bij een eerste asielaanvraag kan worden afgeweken) en verplaatst (“gedepolitiseerd”) naar de IND. Daarmee gaat de deal voorbij aan gevallen die juist pijnlijk zijn omdat de procedure te lang heeft geduurd, door gebruikmaking van beroepsmogelijkheden door de asielzoeker of de staat. Dat kan dus voortaan niet meer worden meegewogen.

Over de deal is veel te zeggen. De inzet van de VVD, wier kwaadaardigheid alleen nog door haar oppervlakkigheid lijkt te worden overtroffen, om nog minder echte vluchtelingen op te hoeven nemen; de uitwerking van de ‘korte procedure’ die tot op heden nooit kort was; de kinderen die ook onder het nieuwe pardon de schrijnende rafelrand zullen vormen. Maar bovenal over het idee dat we het nu voorgoed geregeld hebben. Dat de regels nu eindelijk kloppen, dat we recht doen aan wie dat nodig heeft, en grenzen leggen waar ze moeten liggen, dat we ook geen bevoegdheid meer nodig hebben voor wat er binnen de regels toch niet klopt.

Wat kun je je bedrinken aan grote idealen. Het is goed dat de deal er is en ik ben trots op de inzet van de ChristenUnie. Maar een deal gaat het probleem niet oplossen. De suggestie dat we het nu voor eens en altijd regelen past niet bij het besef dat we een gebroken aarde en een gebroken land bewonen. Ook de wonden zijn de wereld nog niet uit. De samenleving laat zich ook niet vangen in van overheidswege opgestelde regels, de ordening van een probleem van talloze tinten in zwart en wit. De werkelijkheid past zich niet aan al naar gelang de wetgever.

Daarom is de discretionaire bevoegdheid nodig, ook en juist voor mensen die al lang geleden hier binnenkwamen. En zal er ook eens in de zoveel tijd een pardon nodig blijven voor de mensen die niet voor- of achteruit kunnen, die hier horen of hier zijn geboren. Een jubeljaar, om mensen, vrij naar Leviticus, de grond onder hun voeten terug te geven.

Mart Keuning was van van 2012 tot 2018 fractievoorzitter van de ChristenUnie Leiden.