Rechtse engnekken, linkse gekkies

Rechtse engnekken, linkse gekkies

rechtse engnekken.jpg

1 april 2019 by Mirjam Kosten (Wetenschappelijk medewerker)

Even gechargeerd: er zijn mensen die bang zijn dat onze cultuur ten onder gaat (aan islamisering bijvoorbeeld) en er zijn mensen die bang zijn dat de wereld door klimaatverandering onleefbaar wordt. Er zijn ook nog de pechvogels die bang zijn voor allebei; mijn indruk is dat die soort er niet zoveel is. Misschien is ons brein maar bedraad voor één doemscenario tegelijk.

Die twee groepen mensen zijn inmiddels twee min of meer vijandige kampen geworden. Nog niet zo heel lang geleden heette dat ‘links’ en ‘rechts’. Daarna werden die termen geproblematiseerd maar nu zijn ze weer helemaal in. Vaak worden ze gebruikt in combinatie met minder sympathiek bedoelde bijvoeglijk naamwoorden: rechtse engnekken, linkse gekkies.

Wat een overzichtelijke wereld ontstaat er zo: jij maakt je terecht ergens zorgen over; de ander is totaal van het padje af met zijn onverklaarbare angsten. Er zijn linkse mensen (wat zijn ze naïef!, wat zijn ze hypocriet en elitair!) en rechtse mensen (wat zijn ze pseudo-intellectueel! Wat zijn ze gevaarlijk!). Het SCP rapporteerde eind vorige week dat mensen steeds meer het gevoel hebben dat polarisatie toeneemt. 16 procent geeft aan een ander te zijn gaan haten om zijn of haar standpunten.

Nu wil ik daar iets heel verontwaardigds over zeggen. In de trant van: “wat bizar, een ander haten om zijn standpunten”. Maar eerlijk gezegd, ik herken er wel iets van. Haten is het juiste woord niet, maar het irriteert me soms mateloos als iemand naar mijn smaak iets te lang op de trom van islamisering slaat of iets te weinig ziet welke problemen klimaatverandering kan veroorzaken.

In de meest recente Groen staat in het openingsartikel over de doorwerking van soevereiniteit in eigen kring in deze tijden: “het leert ten diepste iets over vrijheid. Ten opzichte van elkaar zijn we vrije individuen. Met een eigen geweten en een eigen verhouding tot God.” Dat is wel even een andere visie op die irritante ander als ‘engnek’ en ‘gekkie’.

In Nederland zijn grote zorgen zegt het SCP, inderdaad over klimaat en over samenleven en integratie. Wat nu als we proberen die inhoud van de zorgen even te parkeren, en elkaar te herkennen in die bezorgdheid? Samen bezorgd zijn is zoveel leuker.

Mirjam Kosten studeerde religiewetenschap, is eindredacteur van Groen en kweekt paddenstoelen op koffiedik.