In het getto

In het getto

Graffiti.jpg

12 oktober 2020 by Laurens Wijmenga

Ze hadden niet mijn kleur. Honderd paar ogen staarden mij aan. Honderd gezichten met één dezelfde kleur. Met neergeslagen ogen ging ik achterin zitten. Niemand die lachte of een hand gaf. Wie zouden ze denken dat ik ben? Een informant van de overheid of een blanke terrorist? Ik glimlachte maar eens vriendelijk.

Zo verliep mijn bezoek aan een zwarte kerk in een arme stadswijk in de Verenigde Staten. Ik was op vakantie en het was zondag. Niet gehinderd door overmatige kennis over de diepe segregatie in de VS stapte ik de eerste de beste kerk om de hoek binnen. De ervaring van vreemdelingschap, van ‘out of place’ zijn, is mij bijgebleven.

Iets van dat gevoel trof mij ook in Nederland. Om precies te zijn in Carnisse in Rotterdam. Wie daar op een willekeurige vrijdagavond een blokje om loopt, treft er al snel groepjes bier drinkende mannen aan met een Oost-Europees uiterlijk. Poolse winkels staan er gevel aan gevel. In Carnisse stap je gevoelsmatig zo een ander land binnen. Of beter gezegd: een reeks landen. Zoals in de Efteling-attractie ‘Its a small world’ kan zich achter elke straathoek een nieuw decor ontvouwen. Steeds gekleurd naar gelang de etnische groep die er huist.

Sociaal werkers waarschuwen voor de negatieve gevolgen van het leven in deze gesegregeerde stadswijken. Het sentimentele liedje ‘In the ghetto’, van de onlangs overleden songwriter Mac Davies, gaat er over. En alhoewel de problematiek in onze achterstandswijken lang niet zo ernstig is als in de echte Amerikaanse getto’s, zijn er wel enkele parallellen. Door opeenvolgende migratiegolven ontstaan ook in onze steden telkens nieuwe gemeenschappen waarbinnen de connectie met de rest van de samenleving ver weg is. Sociaaleconomische achterstanden worden er bestendigd en criminaliteit dreigt er een voor de hand liggend carrière pad te worden.

Gelukkig heb ik ook een hoopgevende interculturele ervaring. Voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2014 organiseerde de Amersfoortse ChristenUnie een bijeenkomst voor migrantengemeenschappen. Iraans eten, een Arabische toespraak en Afrikaanse muziek: we vonden elkaar in een redelijk harmonieuze combinatie van culturen. Enigszins triomfantelijk twitterde ik na afloop: 'De multiculturele samenleving is toch gelukt!'.

Het afbreken van gettomuren is een lang proces. Politici kunnen dit proces op gang te brengen door tijdens de komende campagne inclusieve verkiezingsbijeenkomsten te organiseren. Zo helpen we voorkomen dat mensen met een verschillende cultuur of huidskleur vreemden voor elkaar blijven. Laten we een stap zetten buiten ons eigen getto.

Laurens Wijmenga werkt bij het Wetenschappelijk Instituut en kan weken overleven op koffie, boeken en falafel.

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column van één van onze columnisten. Vorige week schreef Jan Steven Eilander de column 'Betrouwbaar'. Tot volgende week!