Afgelopen weekend was ik in Albanië, gelegen aan de Zuidoost-grens van de Europese Unie. Voor premier Rama en al zijn volgelingen van de Socialistische Partij – voor ons vergelijkbaar met de PvdA – is alle hoop gevestigd op de Europese Unie. Die grote familie van cultureel gelijkgezinden varend onder economische voorspoed, zoals de jonge inwoners van het land het vrije continent zien. Europa is het antwoord op al hun vragen. Een hoop die ze koesteren, omdat het alternatief wordt geschetst als een geïsoleerd land vol rampspoed. Zo onthoudt Albanië zichzelf het recht om zich ook buiten de EU te ontwikkelen als de parel van de Balkan die middels allerlei allianties zou kunnen schijnen.

Het is koren op de molen voor de federalisten: Europa heeft immers decennia lang laten zien hoe het economisch beter ging in landen waar de sterke schouders de zwakke broeders ondersteunden. Ondertussen heeft een groot deel van de Europese kiesgerechtigden die gedachte allang laten varen. Hun hoop verschilde ooit niet zoveel als de Albanese. Maar die hoop bleek ijdel en werd beantwoord met een centralistisch Brussel dat zichzelf boven de mensen plaatste. De gevolgen tonen zich middels de populistische tegenwind die van Zweden tot Cyprus door het continent waait.

Europa als uitkomst voor de ellende. Het frame is niet gek bedacht door de Albanese regering. Ook zij, met uiteraard een stevige, financiële agenda, kunnen genoeg argumenten plukken uit de jonge Europese geschiedenis na de WOII om de EU volledig te omarmen. Maar de hoop is ijdel. Juncker is allerminst van plan Albanië op korte termijn toegang te verschaffen tot de EU. Het blijven voeren van gesprekken sterkt zijn federalistisch profiel enerzijds en anderzijds houdt hij de boot af om de ‘next exit’ te voorkomen. Ondertussen kan de Albanese regering niet terug en zet het alles op alles om die Europese droom waar te maken. En de mensen om wie het gaat? Die verliezen de hoop langzaam. Weldra zal ook hier het populisme voet aan de grond krijgen als de koers niet snel wijzigt. En in een land met zoveel briljante personen en een groot en duurzaam economische potentie is dat moeilijk te verkroppen.

Anil Kumar is bestuursadviseur voor Richard de Mos in Den Haag, actief in de Indiase diaspora en houdt van spontane roadtrips.