Deze nieuwe problemen roepen helaas oude reflexen op. Links wil sociaaleconomische segregatie bestrijden. Rechts - en militant seculier links - wil ‘onze’ waarden opleggen in elke hoek en kier van de maatschappij. Voor zowel links als rechts is gelijkschakeling het doel. Onderwijs moet dienen als middel – ook al is de mythe dat ons bijzonder onderwijs bijdraagt aan segregatie door vele rapporten ontkracht.

Ik spreek over dit onderwerp regelmatig mensen uit de hoek van ‘Vrij Links’. Persoonlijk lijken zij mij niet erg vrij – zeker niet van ’t Hartiaanse religiestress en de bijbehorende karikaturen. In mijn ogen zijn ze eerder oud-links: wat de staat zegt is ‘neutraal’, en ‘iedereen even arm’ is óók een oplossing voor ongelijkheid.

Toch snijdt Vrij Links een belangrijk punt aan. Dat geldt in het bijzonder de ervaring van Nederlanders met een migratieachtergrond die zich hebben ontworsteld aan een dominante religie. Het gaat om de vraag hoe de vrijheid van het individu zich verhoudt tot de vrijheid van gemeenschappen.

Als ChristenUnie is ons vertrekpunt niet de almachtige staat, maar het principiële pluralisme – inclusief de ruimte voor verschil. Daarom kan er ‘on our watch’ geen sprake zijn van afschaffing van Art. 23. Sterker: geef wat de ChristenUnie betreft ook alle openbare scholen maar aan de ouders. Dat verhoogt betrokkenheid en visie, en daarmee kwaliteit. ‘Verheffing’, zou men dat noemen op links.

We moeten echter wel een ander gesprek voeren. In hoeverre hebben zelfgekozen gemeenschappen ècht een achterdeur? Hoe lopen geldstromen? En hoe zien we behalve op curriculum ook toe op de gezondheid van een schoolcultuur?

Elke school is bijzonder, elke leerling is dat, elke stroming is dat ook. Zo zit ons pluriforme Nederland in elkaar. Gelijkschakeling is precies de verkeerde richting. Het ‘huis’ van Art. 23 gooi je niet plat om een lek in de douche. Maar laten we de lekken bij naam noemen, en de schoolstrijd van vandaag opnieuw beslechten - in een nieuw contract voor de komende eeuw.

Alex ten Cate houdt zich bezig met leiderschapsontwikkeling in de financiële sector en denkt af en toe mee met de ChristenUnie.