Intussen blijkt de Europese Unie betrekkelijk succesvol te zijn in datgene wat ze geacht wordt te doen: conflicten pacificeren via regels en recht. En langzaam dringt het besef door dat een beetje ontevredenheid daar misschien wel bij hoort. Beter wordt het niet, verwoordt EU-kenner Caroline Gruyter dit besef met de titel van haar nieuwste boek. De Europese Unie is nooit af – nooit helemaal gladgestreken. 

Toch zijn er een hoop ‘Europese stukadoors’. Zij voelen de dringende behoefte om de zaken op Europees niveau wél glad te strijken. Ook Wubbo betoont zich zo’n stukadoor. Wat Wubbo wil is  de democratische controle op de Europese muntunie ‘consequent communautair’ organiseren. 

Sympathiek, maar wat betekent dit? Het beleid rond schulden, tekorten en onderlinge financiële bijstand komt dan grotendeels bij de Europese Commissie te liggen, de EU-lidstaten verliezen hun veto hierover. De eurogroep en bijbehorende bilaterale afspraken gaan op in de officiële instellingen en eigenlijk zouden alle Europese lidstaten de euro moeten invoeren. 

Deze ideeën strijken de boel lekker glad. Het sluit bovendien mooi aan bij de oorspronkelijke inzet van de EMU. Van begin af aan werkte deze als katalysator van Europese integratie – van bovenaf welteverstaan. 

De voorlopers van de ChristenUnie waren dan ook kritisch op de EMU. Europese integratie werkt immers niet als het publiek voor voldongen feiten wordt geplaatst. Robert Schumann, geestelijk vader van Europa, stelde dat een verenigd Europa moet worden opgebouwd ‘door middel van concrete verwezenlijkingen, waarbij een feitelijke solidariteit als uitgangspunt zal moeten worden genomen.’ ‘Consequent communautair’ betekent het vullen van breuklijnen tussen Europese landen met een laag pleisterwerk. 

Dat ziet er natuurlijk goed uit. Sterker nog, als je eenmaal bezig bent, wil je meer: een Europees noodfonds, gezamenlijke leningen, eurobonds, een Europese minister van financiën, noem maar op. Lekker glad en makkelijk hanteerbaar. 

Tevreden keek ik naar onze eigen nieuw gestucte muur. Totdat ik er een eerste barstje in zag. De ondergrond bleek toch nog wel érg oneffen. Opeens vroeg ik me af of mijn stukadoor de scheuren eigenlijk wel voorbehandeld had.

Lambert Pasterkamp werkt bij het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie. Daarvoor was hij beleidsmedewerker van Europarlementariër Peter van Dalen. Hij haalt inspiratie uit het werk van Hannah Arendt en vindt de tegenstellingen in Nederland een belangrijk punt van aandacht. 

Deze column is een reactie op een column van Wubbo Wierenga: 'Voor een slagvaardige én democratische muntunie'. Door deze columns faciliteert het WI het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel.