Berichten over maakbaarheidsdenken

In onze 24-uurseconomie is rust een schaars goed. Nu de relatieve rust in coronatijd langzaam overgaat in het weer opstarten van de samenleving, kan ons elastiek weer strakgespannen raken. Daarom vinden we het belangrijk de komende maand stil te staan bij het thema 'rust'. WI-onderzoeker Robert van Putten onderzoekt wat de christelijke traditie te zeggen heeft over het thema 'rust' en hoe we dat in onze tijd kunnen toepassen. In week 25 geeft hij tweemaal een lezing over dat thema.

Robert van Putten is verkozen tot de ontvanger van het Stipendium van het Thijmgenootschap. Hij is daarmee de derde jonge filosoof die deze prestigieuze onderzoeksbeurs ontvangt. Van Putten wil het ontvangen bedrag inzetten voor een onderzoek naar rust in onze jachtige samenleving. Het hangt daarmee nauw samen met de bezinning van het Wetenschappelijk Instituut op de goede samenleving.

Deze column zou heel kort kunnen zijn. Mijn boodschap is namelijk: ‘Overheid, communiceer meer vanuit begrip.’ Een heldere oproep. Maar dan doe ik ook alsof gedrag los verkrijgbaar is. Strikte gedragsinstructies zijn effectief in een crisissituatie. Maar al gauw roept het irritatie op.

'Alleen samen krijgen we corona onder controle.' Kan (en moet) de overheid situaties en gedrag controleren? Op vrijdagavond 20 november gaan we hierover in gesprek met Carla Dik-Faber en Robert van Putten voor de podcast 'Een goed verhaal'. Het gesprek is te volgen via een live stream, zodat kijkers vragen kunnen voorleggen aan de tafelgasten. 

Foto: Folkert Rinkema

Om het neoliberalisme te vervangen is een ‘ander mensbeeld met een andere visie op goed samenleven en besturen’ nodig. ‘We hebben nieuwe sociologische verbeeldingskracht nodig om opnieuw sociaal denken en handelen te leren.’ Voor Sociale Vraagstukken beschrijft en bepleit onderzoeker Robert van Putten het ‘neosocialisme’ als alternatief voor het neoliberalisme.

Op woensdag 26 augustus jl. gaf WI-onderzoeker Robert van Putten een lezing op het Christelijk Sociaal Congres. Op die plek reflecteerde hij op hoe dat goede samenleven eruit kan zien na de coronacrisis. 'Als wij willen dat de samenleving van morgen werkelijk anders is dan die van gisteren en vandaag, dan zullen wij moeten loskomen van onze obsessie met maakbaarheid', begon Van Putten zijn lezing. We begeven ons momenteel op een heilloos spoor, waarschuwde hij. Wat dan het goede spoor is? 'Ik droom van een ‘ontspannen samenleving’.' 

‘Samen krijgen we corona onder controle’. Met deze slogan proberen we nu al maanden dat verschrikkelijke virus te domineren. Nieuw-Zeeland had laatst de fase ‘geëlimineerd’ bereikt. Helaas is dit inmiddels achterhaald, maar petje af! Was het bij ons ook maar zover, of niet?

‘Blijf gezond!’ De strijdkreet van deze dagen is krachtig, maar ook wel kwetsbaar. Want een mensenleven is kwetsbaar. Onze werkelijkheid is ‘gebroken’, zeggen gelovigen wel. Als er een kernbegrip is uit de christelijk-politieke traditie dat we niet moeten vergeten in deze crisis is het dat woord: gebrokenheid. We zijn geen goden, maar leven in de schaduw van de Schepper. Om het seculier uit te drukken: we zijn gewoonweg begrensde en beperkte wezens. Dat besef is vaak ver weg, ook in deze coronacrisis. Het paradijs van een leven in dankbare afhankelijkheid geven we snel op voor de appel van zelfbeschikking.