Ja, natuurlijk. Het virus maakt ziek, doodt, isoleert, maakt machteloos, ontwricht en zo verder. Het leidt overduidelijk tot soms onmenselijke taferelen.

Maar de vraag rijst: stoppen de onmenselijke taferelen als het virus onder controle is? Ook controle isoleert en maakt machteloos. Misschien is het zelfs de controle-drang die leidt tot onmenselijke taferelen.

Robert van Putten promoveerde onlangs cum laude op het thema maakbaarheid in de wereld van bestuur. Hij laat overtuigend zien hoe maakbaarheidsdenken is doorgedrongen in onze politiek. Ook bij de ChristenUnie. Het gevaar van beheersingsdrang is volgens Van Putten trivialisering: niets is meer heilig omdat alles moet wijken voor dat ene doel. Denk aan grondrechten die op losse schroeven staan vanwege de virusbestrijding. Controledrang komt voort uit hoogmoed, betoogt Van Putten. Gematigdheid kan dit beteugelen en een uitweg bieden.

Een interessante gedachte, in lijn met de geschiedenis van de mens. We zijn wel eerder aan hoogmoed ten prooi gevallen. Tegelijkertijd hebben controle en maakbaarheid vaak de functie om angst en machteloosheid te verbloemen. Het gevaar hiervan is dat we voorbijgaan aan deze belangrijke gevoelens. Te veel op de buitenkant zijn gericht. Dit vergroot frustraties en wantrouwen. Ook in de politiek.

Als samenleving krabbelen we op na een linkse directe van Covid-19. Met de dalende dagcurves  zakken de angst en adrenaline. Verdriet en boosheid over wat er allemaal is gebeurd komen boven. Ook blijkt het leven minder maakbaar dan gedacht. Compassie is nodig en onderling contact. Politici, moedig aan om ervaringen te delen en te luisteren naar elkaar. Doe dat ook zelf en geef dan veel erkenning voor pijn en leed. Durf ‘oplossingen’ achterwege te laten. Kijk verder dan de buitenkant. ‘Zie de mens’ achter de dashboarddata. Extra winst: de verbondenheid die compassie en contact  ontstaat, maakt de maatschappij van binnenuit krachtiger. En zal wantrouwen verminderen.

Taal is ook een belangrijk element in het bevorderen van veiligheid en stabiliteit. De maatschappij snakt naar woorden die enerzijds eerlijk de realiteit en pijn weergeven en anderzijds kalmeren en verbinden. We weten niet of we corona onder controle krijgen, maar ik pleit voor een nieuwe slogan: ‘Samen komen we er doorheen’.

Nadine Boers-de Graaf is psychotherapeut in eigen praktijk. Ze kijkt vanuit haar werkkamer ook graag naar buiten.

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column van één van onze columnisten. Vorige week schreef Anja Haga de column 'Slimme handelsnatie'. Tot volgende week!