Sinds de ontdekking van een multicultureel drama in onze polders, buitelen de politiek correcte meningen over elkaar heen. De een nog radicaler dan de ander. Toen was daar het rapport van de commissie Blok. Het drama bleek mee te vallen. Het grootste deel van de nieuwkomers integreert en vindt zijn plek. Maar er zijn ook knelpunten. De vraag is, waar zitten die knelpunten en hoe gaan we daar als ChristenUnie mee om. In dit artikel probeer ik een aantal praktische handreikingen te bieden.

Hoe kan een partij geestelijke vrijheid hoog in het vaandel hebben, wanneer ze een religieus geïnspireerd programma heeft? Deze vraag wordt ons wel eens door niet-christenen gesteld. Wanneer we denken over integratie worden we ook zelf met deze vraag geconfronteerd. Immers hoe gaan we om met andere religies die ook een politiek streven ontwikkelen? Welke plaats verdient een christelijke partij als de ChristenUnie in het politieke debat?
Steeds vaker wordt religie in verband gebracht met fundamentalisme. De vrijheid van onderwijs staat ter discussie. Juist nu is het belangrijk om helder te hebben op welke manier religie een plaats heeft in het politieke debat en een rol mag spelen bij het besturen van ons land.

Nederland moet kiezen. Wil ze wel of niet een migratiesamenleving zijn? Wil ze een verzorgingsstaat zijn of wil ze veel vrijheden, geld en aandacht geven aan zelforganisaties (verzuiling)? Kiezen moet, want een etnisch verzuilde samenleving tast de solidariteit - de bestaansgrond van onze verzorgingsstaat - aan. Een combinatie is onmogelijk. Althans, dat is kort samengevat de belangrijkste stelling van Ruud Koopmans in het voorgaande interview.
In dit artikel willen we enerzijds laten zien dat zijn stelling niet ongegrond is en anderzijds een aantal oplossingsrichtingen in discussie geven.

De integratie van allochtonen is, ondanks falend integratiebeleid, grotendeels geslaagd en dat is een prestatie van formaat van zowel de betreffende allochtone burgers als van de ontvangende samenleving. Zo luidt in een notendop de belangrijkste conclusie van de Tijdelijke Commissie Onderzoek Integratiebeleid. Onlangs verdedigde de commissie haar rapport ‘Bruggen bouwen’ in de Kamer en kreeg daarvoor lof. Wat heeft de commissie gezegd, hoe moet het nu verder met het integratiebeleid en wat is de eigen insteek van de ChristenUnie daarin? [1]

Arbeid is meer dan geld verdienen. Het geeft invulling aan de bijbelse opdracht om binnen de samenleving verantwoordelijkheid te dragen en de van God gekregen gaven verder te ontwikkelen. Voor de ChristenUnie is dat een belangrijke legitimering van gesubsidieerde arbeid. Daarom is het jammer dat, nu de economische motor hapert en de werkloosheid sterk stijgt, het rijk hierop fors bezuinigt.

Waar willen we heen met de ChristenUnie? Moet de partij zich scharen in de conservatieve gelederen? Moet de partij zich meer gaan profileren als een links- activistische beweging? Welke conclusie moet de partij trekken uit de opkomst van Pim Fortuyn? Hoe moet de partij zichzelf organiseren? Het laatste jaar zijn dit soort vragen regelmatig te horen in de ChristenUnie. Gelukkig maar. Een partij die niet over zichzelf en haar identiteit nadenkt vervalt al gauw in gezapigheid en zelfgenoegzaamheid. En wat nog erger is, ze raakt het contact met de samenleving kwijt.

Dit artikel geeft een korte schets van de achtergrond waartegen de permanente campagne van de ChristenUnie ontwikkeld is. Een aantal recente media-uitingen zijn heel goed bruikbaar om die achtergrond te illustreren. Postmodernisme, zo blijkt uit die artikelen, heeft misschien toch niet het laatste woord. Er lijken zich tekenen van enig herstel en bezinning aan te dienen, een adempauze in de kaalslag zo u wilt. Ik wil daarover niet al te optimistisch zijn, maar negeren is ook geen optie. Ik zie nieuwe kansen voor het zichtbaar maken van de relevantie van een bewezen politieke traditie.

Wat hield de doorbraak in de Nederlandse politiek precies in en hoe werd er vanuit kerkelijke kring op gereageerd, in het bijzonder binnen vrijgemaakte kring door representatieve auteurs in de periode 1945-1960?

De ChristenUnie is volgens Van Middelkoop een partij die principieel en fundamenteel voorstander is van vrijheidsrechten voor iedereen. „Daar moeten we de consequenties uit trekken”, zo zei hij. Vrijheid van godsdienst en onderwijs zijn ook in het belang van de integratie. Zaken die het dichtst bij het hart van de mens liggen, worden daarin veiliggesteld. Een land dat die basisveiligheden biedt, is de moeite waard om er te integreren.