Weblog Groen 2018-2

“In de zoektocht naar herkenbare christelijke politiek ligt de uitdaging in de balans tussen confrontatie en toenadering”, schreef Dico Baars onlangs in het Nederlands Dagblad. Hij vatte daarmee treffend de discussie samen die uw Wetenschappelijk Instituut zocht rondom ‘tegendraadse christelijke politiek’.

Er ging een zucht van verlichting door een groot deel van Europa toen Frankrijk in maart vorig jaar de pro-Europese Macron als zijn vijfentwintigste president koos. Met dezelfde energie die Macron inzette om de Franse politiek op te schudden wilde hij ook snel aan de slag in Europa. Maar de nieuwe solidariteit en nieuwe verbindingen die hij voor Europa voorziet, kunnen vooralsnog op weinig enthousiasme rekenen. Tegelijkertijd blijven de vragen die hij opwerpt niet zonder weerklank. Want wat is de waarde van een verenigd Europa eigenlijk voor mensen die nooit anders dan vrijheid en vrede hebben gekend?

Als iemand de Europese Unie van haver tot gort kent, is het wel Caroline de Gruyter, Europacorrespondent voor het NRC. We vroegen De Gruyter wat volgens haar de verworvenheden van de EU zijn, hoe het staat met de democratie in Europa en hoe de Brexit de verhoudingen binnen de EU beïnvloedt. Discussies over Europa zijn nogal eens zwart-wit, terwijl De Gruyter in haar analyses wil laten zien dat de EU juist in grijstinten geschilderd moet worden. De EU steekt niet eenvoudig in elkaar en daarom geeft De Gruyter op korte vragen, lange antwoorden.

These days, it seems as if countries especially want to exit the European Union. Eastern European countries, however, would gladly be members of the EU. One of these countries is Georgia. We invited politician George Rukhadze from Georgia to put into words the significance of the European Union to Georgia. In stating that, to Georgia, the European Union is much rather a blessing than a curse, Rukhadze makes us question the validity of the desire to leave the European Union. Also, he describes how to continue the relation EU-Georgia.

‘Europa worstelt met haar identiteit’. Maar wat betekent dat? Is een Europese identiteit mogelijk en waar zou die uit kunnen bestaan? Heeft Europa een christelijke ziel? En hoe verhoudt zo’n identiteit zich tot politieke programma’s? Of is die identiteitsvraag helemaal niet zo relevant? Stephan van Erp denkt in dit essay na over migratie en de ziel van Europa, omdat de komst van vluchtelingen in 2015 ons lijkt te bepalen bij wat Europa is, of zou moeten zijn.

Een enkele uitzondering daargelaten is het sleutelwoord voor de meeste politici al geruime tijd ‘verbinding’. Met de burger wel te verstaan, want het zoeken van verbinding met elkaar is geen in het oog lopende karaktertrek in deze beroepsgroep. Ik bedoel dat niet cynisch. De democratie is gebaat bij een diverse politiek, gevoed door beginselen en beoefend met hoofd en hart.

Net als het Nederlandse beleid staat ook het Europese ontwikkelingsbeleid in het teken van hulp en handel. De doelen van hulp en handel zijn economisch, humanitair en politiek. De Euopese Unie noemt zich graag de grootste ontwikkelingsdonor ter wereld en rekent daarbij de uitgaven van de lidstaten mee. Is Europa van waarde in de ontwikkelingssector, meer dan alleen de lidstaten? En wat zijn risico’s van Europese ontwikkelingssamenwerking? Over deze vragen ging ik in gesprek met Alexander Gentsch (EU-Cord), Evert-Jan Brouwer (Woord en Daad), Judith Sargentini (Europarlementariër GroenLinks) en Leo van Doesburg (ECPM).

Mondiale ondernemingen zijn zeer bedreven in het ontwijken van belastingen. De ChristenUnie was lang huiverig om Europa mee te laten beslissen over ‘het domein van de belastingen’. Die huiver lijkt nu te verdwijnen. Maar welk standpunt gaat de partij nu innemen? Onlangs stemde onze Tweede Kamerfractie voor een motie de pleitte voor een Europees minimumtarief voor de vennootschapsbelasting. Schiet de partij daarmee niet te ver door de andere kant op? De positie als coalitiepartij biedt nu concrete kansen om het nationale en Europese debat te beïnvloeden, mits een verstandige lijn wordt gekozen.

Het is zeer aannemelijk dat het Europees Parlement (EP) na 2019 een heel andere samenstelling zal hebben dan nu het geval is. De Brexit zal een enorme impact hebben maar is beslist niet de enige factor die serieuze invloed zal hebben op de samenstelling van het EP. Deze veranderingen zijn relevant voor de Eurofractie ChristenUnie/SGP. Het doel van dit artikel is het schetsen van deze context en te verkennen hoe de Eurofractie in deze nieuwe situatie zou kunnen opereren. Er zijn een aantal structurele ontwikkelingen die elk op verschillende wijze een grote impact zullen hebben op het Europees Parlement (EP). We zullen elk van deze ontwikkelingen en hun effect op het EP na 2019 beschrijven.

Het politieke midden staat voor grote uitdagingen. Ondanks economische groei zijn mensen ontevreden over de situatie in Nederland. Volgens ons heeft dat onder meer te maken met eigenaarschap. In dit essay doen we een voorzet voor een ChristenUnie-agenda waarin eigenaarschap centraal staat. Letterlijk, in de zin van bezit, maar dat niet alleen. Het gaat ook om de zeggenschap en invloed die mensen hebben op hun werk en in de buurt, zodat ze verantwoordelijke eigenaars en zorgzame naasten kunnen zijn.