Wees voorzichtig met de samenleving
Wees voorzichtig met de samenleving
14 mei 2018
Het klinkt zo mooi: oude of zieke mensen die niet naar een verpleeghuis hoeven, maar liefdevol worden verzorgd door een familielid. Maar laatst hoorde ik dat een mantelzorger die ik ken een burn-out heeft gekregen. En zij is niet de enige met problemen. Volgens schattingen is zeker een op de tien mantelzorgers overbelast. Veertig procent van de mantelzorgers van dementerenden wordt volgens onderzoek binnen twee jaar depressief.
Deze cijfers vormen een belangrijke waarschuwing voor de ChristenUnie: we moeten uitkijken dat we niet te veel van de samenleving verwachten.
Laat ik uitleggen wat ik bedoel. Mantelzorg past goed bij het gedachtegoed van de ChristenUnie over de samenleving. Volgens het zogenaamde christelijksociaal denken zijn mensen namelijk sociale wezens. De overheid moet burgers daarom de ruimte geven om samen met anderen te zorgen voor zichzelf, elkaar aan hun omgeving. De mantelzorger is daar een voorbeeld van, maar ook bijvoorbeeld kerken die activiteiten voor de wijk organiseren (zoals Hoop voor Noord); of het vrijwilligerswerk van stichtingen als Present en Schuldhulpmaatje.
Maar de laatste tijd wordt wel erg veel van die samenleving verwacht. Er is flink bezuinigd op de verzorgingsstaat en de zorg en regelmatig hoor ik politici zeggen dat ze vinden dat de samenleving meer van die zorgtaken moet overnemen. Denk aan het CDA met haar “minder overheid, meer samenleving”, of het kabinet Rutte II dat zei dat de verzorgingsstaat in een “participatiesamenleving” veranderde. Hoewel de ChristenUnie meestal kritischer is over die bezuinigingen, hoor ik ook weleens ChristenUnieleden verzuchten dat de verzorgingsstaat te groot is geworden en dat de samenleving meer taken moet overnemen.
De problemen van mantelzorgers laten zien dat we daarmee moeten uitkijken. Als mantelzorgers zich nu al de benen uit het lijf lopen, moeten we niet verwachten dat ze nog meer zorgtaken van de overheid kunnen overnemen. Dat geldt volgens mij ook voor de andere sociale verbanden. Er zijn kerken die fantastisch werk verrichten in hun wijk, maar ook kerken die daar helemaal niet de middelen en de menskracht voor hebben. Er zijn geweldige vrijwilligersverenigingen, maar die kunnen niet iedereen bereiken. Heel veel mensen kunnen niet nog meer voor anderen zorgen dan ze nu al doen.
Kortom, laten we een beetje voorzichtig zijn met de samenleving. Bezuinigingen en hervormingen van de verzorgingsstaat zijn soms nodig. We moeten echter accepteren dat de samenleving een hoop taken van de overheid niet kan overnemen. Als er één ding is dat de problemen met mantelzorgers aantonen, dan is het dat ook de samenleving haar grenzen heeft.
Karin de Geest is politicoloog en schreef het boek “Met God naar de stembus” over christelijke politiek. Ze is verliefd op een golden retriever.