We moeten daarom werk maken van democratische vernieuwing. Die moeten we niet zoeken in nieuwe vormen –zoals een referendum of burgerraden- maar in het verfrissen van de huidige vormen. Het gaat daarbij vooral om zeggenschap. En het werkt alleen als overheid en burgers samen optrekken.

Dat past goed bij de visie van onze partij op de samenleving en de overheid. Die visie vertrekt vanuit het idee dat er betrokken groepen burgers bestaan die ‘soeverein in eigen kring’ zijn. Mensen zijn heel goed in staat om verantwoordelijkheid te dragen en dat levert vaak betere resultaten op dan overheidsbeleid. Dat zie je bij allerlei stichtingen en verenigingen die zorgen voor bossen, kinderboerderijen of energieopwekking. 

Moeten we dan alleen maar ruimte geven?

Er zijn onderwerpen waarbij dat spannend is, zoals het klimaat. Want 2050 komt dichterbij en er is geen tijd voor allerlei overlegcircuits. Tegelijkertijd is er wel draagvlak nodig voor de maatregelen, want anders missen ze hun doel. De overheid kan namelijk verbieden of subsidiëren, maar wij besluiten zelf om ons huis te isoleren of de auto de deur uit te doen.

Ook bij de grotere energiemaatregelen, zoals bij de aanleg van windmolens is draagvlak essentieel. Om dat draagvlak te vergroten moet men kunnen meepraten, meebeslissen en mee-investeren als het gaat om projecten in hun eigen leefomgeving. In Zwolle hebben bewoners bijvoorbeeld de handen ineen geslagen om zowel windmolens als zonnepanelen te realiseren.

Waarom lukt het daar wel?

Omdat de opbrengst wordt geïnvesteerd in projecten waar de buurt behoefte aan heeft. De overheid stimuleert, faciliteert en besluit. Maar wel samen met de bewoners en niet zonder of over hen. Ambtenaren, wethouders en raadsleden moeten daartoe meer samenwerken met inwoners. De politieke besluitvorming en de ambtelijk-bestuurlijke procedures moeten worden aangepast om dat mogelijk te maken. Zodat er geen besluiten worden gecommuniceerd waarover de betrokkenen alleen nog (gefrustreerd) kunnen inspreken. Er moet vooraan in het proces ruimte voor hen worden gemaakt. 

Samenwerking en openheid zijn de sleutels om de band tussen kiezers en gekozenen te herstellen. En hoe opener de bestuursstijl, hoe minder behoefte er is aan democratische experimenten.

Wietse de Boer is ChristenUnie-raadslid in Zwolle en volgens zijn kinderen verslaafd aan social media.

Deze column is een reactie op de maandagmiddagcolumns van Jos Maessen 'Kies voor digitale burgerraden in plaats van een correctief referendum' , Arjan Westerveld Het referendum: beter geen noodrem dan een defecte en Jan Werkman Het referendum is de oplossing niet. 

Door deze columns faciliteert het WI het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel.