Politiek gaat over standpunten, beleid en besturen. En momenteel valt er veel te besturen, want er zijn diverse grote crises.

Mensen reageren op crises met verschillende strategieën. ‘Fight’, ‘flight’, ‘freeze’ is een bekende trits. Politici zullen meestal vechten. Ze strijden voor hun idealen, voor mensen die in hen geloven. Met verantwoordelijkheidsgevoel en vasthoudendheid vechten ze door. Sommigen stoppen niet tot ze ziek worden en uitvallen. Denk aan het gedreven Kamerlid Omtzigt of zorgminister Bruins.

Deze strijders ken ik ook uit de zorg en u inmiddels eveneens. Consciëntieuze zorgverleners die overvraagd worden door de coronacrisis.

De druk in de zorg is natuurlijk anders dan in de politiek. Het gaat in de zorg om concrete mensenlevens, te weinig collega’s, te veel protocollen en administratie. In de politiek om abstracte thema’s, grote maatschappelijke bewegingen en de lange termijn.

Als ik beide werelden schets, waar verwacht u dan dat reflectie onderdeel is van het werkritme? Het zou passen bij de politiek, maar het vindt plaats in de zorg.

In de zorg is intervisie namelijk een deskundigheidseis. Even stil staan en tijd nemen voor reflectie voelt tegennatuurlijk, onlogisch en schijnbaar onmogelijk in drukte. Maar het is noodzakelijk voor professioneel handelen. Stress vernauwt de blik en verkleint je mentale ruimte. Afstand nemen in gezamenlijke reflectie kalmeert. Je ervaart collegiale, professionele steun en je mentale ruimte keert terug. Cruciaal bij belangrijke beslissingen.

Politici hebben dat ook nodig. Juist in deze hectische tijd. Een vaste groep collega’s bij wie je je veilig en gezien voelt. Met ruimte voor twijfels, machteloosheid, drijfveren, persoonlijke gevoeligheden. Ruimte voor kwetsbaarheid. Voor de menselijke maat bij jezelf en je collega’s.

De verbondenheid die daardoor ontstaat, helpt je om het werk aan te kunnen. Om niet in dossiers en crisismanagement te verdrinken en vanuit waarden een langere termijn strategie uit te stippelen. Rutte IV zal pas echt nieuw elan ontwikkelen door meer gezamenlijke reflectie.

Om politici in deze tijd hiertoe aan te zetten zal meer nodig zijn dan deze column. Laten we er eens aan proeven door een bestuurderscongres te organiseren zonder agendapunten en volop ruimte voor reflectie en collegiale verbondenheid. Laat het nieuwe kabinet goed starten met een dagdeel gezamenlijke reflectie. De menselijke maat is niet alleen hard nodig in uitvoeringsorganisaties of de zorg. Ook voor politici is de menselijke maat noodzakelijk.  

Nadine Boers-de Graaf is psychotherapeut in eigen praktijk en begeleidt groepen zorgverleners in hun persoonlijke ontwikkeling. Ze kijkt vanuit haar werkkamer ook graag naar buiten.

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column van een van onze columnisten. Na de zomer staan deze columns in het teken van de formatiebesprekingen. Eerder verschenen de columns Hoeveel bevolkingsgroei kunnen we aan? van Jan Steven Eilander en Hopen op een grijs regeerakkoord van Lydia Broekhuis-Reinders. Met deze columns faciliteert het Wetenschappelijk Instituut het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel.