Hoeveel bevolkingsgroei kunnen we aan?

Hoeveel bevolkingsgroei kunnen we aan?

pexels-ingo-joseph-9816.jpg

6 december 2021 by Jan Steven Eilander

Immigratie en bevolkingsgroei. Het zijn onderwerpen die door de polemieken over de Corona-crisis naar de achtergrond verdrongen zijn. Maar niet voor lang; de Wit-Russische dictator Lukashenko herinnert Europa hardhandig aan haar achilleshiel. Hoe combineer je de Europese focus op mensenrechten met het begrenzen van asielmigratie?

Corona zal een meerjarige uitdaging blijven en ons misschien nooit meer zal verlaten. Maar ons migratiebeleid heeft gevolgen die sowieso decennialang doorwerken. Migratiebeleid mag minder urgent lijken, een open politiek debat erover is misschien wel belangrijker dan de aanpak van Corona.

Nederland worstelt binnen Europa nog eens extra met dit probleem. Ons land is vanwege het hoge welvaartsniveau en de goede sociale voorzieningen aantrekkelijk voor asielmigranten. Maar we hebben ook de hoogste bevolkingsdichtheid van Europa, afgezien van een aantal micro-staten. Ook wereldwijd bevindt Nederland zich in de top van dichtstbevolkte landen.

Ondertussen voorspelt het CBS een bevolkingsgroei tot boven de 20 miljoen inwoners in 2070. Die groei komt vooral door migranten. Een flink deel van hen zijn asielzoekers en hun nareizende familieleden. Het geboortesaldo draagt nauwelijks bij aan de groei.

De vraag die zich steeds meer opdringt is dan ook: wordt het niet hoog tijd voor een nuchter debat over de vraag: welke bevolkingsomvang is realistisch in ons land? Nederland is immers een klein, dichtbevolkt land. De komende decennia zal er bovendien een stijgende vraag blijven naar ruimte voor woningen, de energietransitie en natuur.

Daarnaast is er ook een grens aan de sociaal-culturele draagkracht van onze maatschappij. We moeten aandacht hebben voor het absorptievermogen van onze buurten, wijken en de samenleving als geheel. De ChristenUnie zou als middenpartij bij uitstek een open, zorgvuldig en integer gesprek hierover kunnen beginnen.

Het alternatief is dat we asielmigratie blijven zien als een natuurverschijnsel dat ons overkomt. We verwijten Polen en Griekenland dat ze onmenselijke hekken bouwen. Maar Nederland heeft ook geen plan. Natuurlijk laten we Afghanen die zich tijdens een oorlog voor ons ingezet hebben niet in de kou staan. Maar wat is de stip aan de horizon? Laten we in gesprek gaan over hoeveel mensen er in 2070 in ons land kunnen wonen. En laten we vervolgens een migratiebeleid voeren dat daar bij past. Dat kan betekenen: meer asielmigratie leidt tot minder ruimte voor arbeidsmigratie en vice versa. Het zou goed zijn als het regeerakkoord een begin van een antwoord op deze vragen geeft. Want migratie als natuurverschijnsel kan ons land niet langer aan. En het alleen maar strenger maken van asielprocedures is ook geen oplossing.

Jan Steven Eilander is lid van ChristenUnie-fractie in Amersfoort, ambtenaar in Zeist en radionerd in Nijkerk.

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column van een van onze columnisten. Na de zomer staan deze columns in het teken van de formatiebesprekingen. Eerder verschenen de columns Hopen op een grijs regeerakkoord van Lydia Broekhuis-Reinders en Welke prijs voor coalitiedeelname van Wouter Jan de Graaf. Met deze columns faciliteert het Wetenschappelijk Instituut het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel.