Het meeste bijzonder onderwijs deugt
Het meeste bijzonder onderwijs deugt
21 november 2022
Vormt de vrijheid van onderwijs een bedreiging voor onze samenleving? Volgens voormalig PvdA-politica Gerdi Verbeet is dat het geval. In Trouw stelde zij dat ‘het tolerante samenleven’ wordt belemmerd door artikel 23 van de Grondwet, waarin staat dat het bijzonder onderwijs door de overheid wordt betaald. Door een nieuwe wet voldoen meer richtingen aan het label ‘bijzonder’. Volgens Gerdi Verbeet is deze vernieuwing gevaarlijk, omdat hierdoor steeds meer eenzijdige scholen zouden ontstaan van kinderen met dezelfde levensovertuiging.
De vrijheid van onderwijs draagt volgens haar ook bij aan kansenongelijkheid. Dit werd al betwist door Djarno Wiegman in een eerdere column. Maar ik denk dat Verbeet het ook mis heeft wat betreft de seggrerende werking van het bijzonder onderwijs. De kern van haar betoog is dat het bijzonder onderwijs ‘bubbels’ creëert. Naast het feit dat TikTok en YouTube ook -en misschien wel sterker- bijdragen aan de vorming van bubbels, gaat maar liefst 70% van alle kinderen in Nederland naar een vorm van bijzonder onderwijs. Het is onmogelijk dat men daar alleen maar mensen met precies dezelfde levensovertuiging ontmoet. De vrijheid om vanuit een eigen overtuiging een school op te richten en daarover te spreken in de leslokalen, is bovendien geen garantie dat leerlingen deze overtuiging overnemen.
Door het bijzonder onderwijs af te schaffen gaat er bovendien iets verloren. Het bijzonder onderwijs biedt jongeren namelijk de kans om al vroeg kennis te maken met levensvragen. Dit is belangrijk in een wereld waarin kinderen thuis steeds minder levensbeschouwelijk gevormd worden. Het is daarom volgens mij belangrijker dan ooit om de vrijheid te behouden om een school op te kunnen richten vanuit een bepaalde godsdienst, levensovertuiging of visie.
Natuurlijk is het spannend om deze vrijheid te bieden, want zo kunnen er op de Renaissance school in Almere ideeën worden ‘gepredikt’ die niet stroken met de jouwe. Maar laten we erop vertrouwen dat het meeste bijzonder onderwijs deugt. Aan de kwaliteitseisen van de overheid, ook wat betreft burgerschapsonderwijs, moet immers altijd worden voldaan. Als we daar van uitgaan biedt het bijzonder onderwijs juist een kans op een meer diverse en levensbeschouwelijk gevormde samenleving.
Kortom, laten we de vrijheid van onderwijs, in welke vorm dan ook, in stand te houden. Bijzonder onderwijs kan jongeren een inspirerend verhaal meegeven, dat langer duurt dan 30 seconden en dat het nadenken over de eigen visie op levensvragen stimuleert.
Juliëtte van de Beld is politiek secretaris van de ChristenUnie Utrecht en volgde het Fellowsprogramma. Ze werkt als trainee bij de provincie Zuid-Holland.
Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column. Met deze columns faciliteert het Wetenschappelijk Instituut het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel. Wilt u zelf een column schrijven, stuur dan een email naar laurenswijmenga@christenunie.nl.