Ten eerste: zet niet alles dicht. Tijdens de onderhandelingen kan een gevoel van spanning zich snel van je meester maken. Men grijpt dan wel eens naar de zekerheid van lange coalitieprogramma’s. Terwijl dat vaak onnodig is: investeren in relatievorming heeft minimaal evenveel effect omdat het alle deelnemers de overtuiging geeft ‘dat het goed komt’. De zekerheid van ‘harde afspraken’ kan bovendien later nare consequenties hebben. Bijvoorbeeld de reactie dat je ‘er onder uit wil komen’, als coalitieafspraken later te knellend blijken. Of het verwijt dat ‘alles in beton is gegoten’, wat dan weer aanleiding geeft voor burgers om de politiek te wantrouwen. Er is immers steeds minder zekerheid over economische ontwikkelingen en de financiële tegemoetkoming vanuit het rijk. Bovendien loopt de gemeentelijke organisatie vaak achter wat betreft kennis over nieuwe ontwikkelingen. 

Ten tweede: kies je eigen woorden. Als er één manier is om het vertrouwen in de politiek te laten toenemen is het wel door als college en raadsleden, de straat op te gaan. Niet met de vraag: “Wat vindt u?”, maar door dilemma’s te delen en consequenties open en zonder waardeoordeel voor te leggen aan burgers. Ga vervolgens niet mee in de terminologie van het ambtelijk apparaat, zoals het schrijven van visie x, beleidsnota y of verordening z. Het volgen van de ambtelijke agenda is niet waarvoor de burgers jou voor hebben gekozen, zo durf ik te beweren. Leg een aantal dilemma’s voor en kom met een voorlopig standpunt in jouw eigen woorden. 

Ten derde: Wees bereid om je standpunten te herzien. Het vluchtelingenvraagstuk vraagt van ons als maatschappij, maar ook van de gemeente, véél aandacht. Je kunt vaststellen dat ‘onder druk alles vloeibaar’ wordt. Daar waar buurten zich vroeger niet wensten bezig te houden met een vestiging van een vluchtelingenopvang in hun achtertuin worden NIMBY overwegingen nu even opzij geschoven. Vluchtelingen worden welkom geheten en onthaald met vrijwillig ingezamelde spullen. Voor gemeenten geeft het een nieuwe kijk op de mogelijkheden van huisvesting van ‘nieuwe Nederlanders’. Vindt je dat een gevaarlijke gedachte? Dan nog een tip: om aanstekelijk christen-zijn vorm te geven in de politiek is het nodig om buiten je comfortzone te treden!

Hans Freije was twee periodes raadslid en drie periodes wethouder voor de ChristenUnie in diverse gemeenten. Nu is hij werkzaam als adviseur bij adviesbureau BMC.

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column. Komende maanden gaan de columns over onderwerpen uit de gemeentepolitiek. Met deze columns faciliteert het Wetenschappelijk Instituut het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel.