Jarno Volmer, ChristenUnie-raadslid in Lelystad, stelt dat de luchtvaart veel efficiënter is dan het spoor qua stikstofuitstoot. Vliegtuigen zijn inderdaad efficiënter geworden, maar het is een druppel op een gloeiende plaat. Doordat de luchtvaart sterk gegroeid is volgens het CBS de stikstofuitstoot van deze sector sinds medio jaren 90 bijna verdubbeld! De trein heeft veruit de laagste stikstofuitstoot van alle vervoermiddelen per kilometer. Dieseltreinen zijn wel vervuilend. Maar internationale lange afstandstreinen zijn allemaal al tientallen jaren elektrisch. 

Is de trein sneller dan het vliegtuig? Nog niet altijd. Reistijden op sommige verbindingen zijn onnodig lang. Maar dit kan snel veranderen: zo wordt de reistijd naar Berlijn in 2024 verkort met een half uur. Door investeringen in het spoor kan deze reistijd nog verder omlaag met één tot anderhalf uur.

Ook aan betere treinverbindingen naar Scandinavië wordt gewerkt. Een tunnel naar Denemarken zal in 2029 de reistijd in één klap reduceren met 1,5 uur. Vliegen naar deze landen blijft vaak sneller, maar het verschilt valt mee als je rekening houdt met het inchecken (2 uur!) en het ophalen van de bagage na een vlucht.

En dan de kosten. Vliegtickets lijken goedkoop, maar zijn in advertenties vaak exclusief toeslagen. En met de trein kom je –in tegenstelling tot het vliegtuig- tot midden in het stadscentrum. Bovendien geldt voor vliegen momenteel geen kerosineaccijns of BTW, terwijl de BTW op treintickets recent is verhoogd van 6% naar 9%. Dit moet anders. Je kunt moeilijk van burgers vragen te verduurzamen als tegelijkertijd de luchtvaart ongemoeid blijft.

Maar het is niet alleen aan de overheid om vliegtickets duurder te maken en treinkaartjes goedkoper. Terwijl de luchtvaartsector al jaren een internationaal verkoopsysteem heeft, moet je een deskundige zijn om te weten waar je je treinkaartje kunt kopen voor een reis naar of binnen een ander Europees land. Ook rekenen spoorwegmaatschappijen voor grensoverschrijdende reizen toeslagen die oplopen tot tientallen procenten. Die toeslagen moeten snel tot het verleden behoren. De auto betaalt op de landsgrens ook geen tol!

Vliegen levert ons, zoals Jarno stelt, inderdaad economisch wat op. Maar we moeten de bijdrage aan het BBP niet overschatten: met circa 10 miljard euro vormt ze circa 1,3% van het BBP. Het zijn vooral de intercontinentale vluchten die onze economie het meest opleveren.

Door voldoende investeringen in het spoor en eerlijker prijzen voor vlieg –en treintickets kan het totale aantal vluchten omlaag, houden we ruimte voor de meest lucratieve intercontinentale vluchten en wordt het spoor een nog beter alternatief voor vliegen.

Frank Visser is fractievoorzitter van de ChristenUnie Haarlem en beleidsmedewerker bij reizigersvereniging Rover.

Deze column is een reactie op de column van Jarno Volmer 'Vliegen is zo gek nog niet'. Met deze columns faciliteert het Wetenschappelijk Instituut het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel.