We moeten het hebben over eurobonds
We moeten het hebben over eurobonds
25 mei 2021
Twee weken geleden werd door Wubbo Wierenga een lans gebroken voor een democratischer muntunie. Die poging werd vorige week door Lambert Pasterkamp vergeleken met stucwerk. Stucwerk is misschien niet de beste manier om de breuklijnen in de Europese Unie te dichten, maar ook het dichtpleisteren van een discussie óver deze breuklijnen is contraproductief. Wie weet bedekken we daarmee immers ook een mogelijke oplossing voor een reëel probleem van de Europese integratie.
Want dat miste ik in de column van Lambert; een beetje perspectief. Misschien heeft dat te maken met de relatief lange tijd die ik d.v. nog voor mij heb. Maar ook in het licht van het immer voortgaande karakter van de Europese integratie is stilstaan en relativeren van problemen goed - maar zeker niet goed genoeg.
Het probleem werd door Wubbo helder onder woorden gebracht: de slagkracht van de muntunie is groot, maar de democratische legitimering van deze slagkracht blijft achter. Afgelopen jaar zagen we de kracht van de muntunie wéér toenemen. De dreigende economische ramp van de coronacrisis noopte de Europese regeringsleiders tot een rigoureuze oplossing; eurobonds. Toegegeven, ze mochten niet zo heten, maar het gemeenschappelijke leningenpakket van 750 miljard euro laat weinig aan de verbeelding over.
Daar moeten we wat mee. Niet bedekken met een laag pleisterwerk, maar op zijn minst onderkennen en bediscussiëren. Zijn eurobonds –die dus al min of meer bestaan- een vorm van Europese solidariteit, een ongewenste toename van gecentraliseerde Europese macht, of allebei? En wat moeten we daar eigenlijk van vinden? Kunnen we nog terug, en zouden we terug moeten willen? En hoe maken we dat eigenlijk kenbaar; via het Europees Parlement, of via onze regeringsleiders?
Over deze vragen heb ik met PerspectieF het partijdebat willen aanjagen. Op het 42e partijcongres was er een spannende stemming over ons amendement om de ‘optie van Eurobonds open te houden’. De tekst was een draai van 180 graden ten opzichte van het verkiezingsprogramma, maar het principiële punt was anders. Stilstand is in een veranderende omgeving achteruitgang. Hoopvolle realisten moeten altijd laveren, en op dit moment dreigt het CU-schip over te hellen naar conservatieve zijde. Hoog tijd dus om te zoeken naar een nieuw evenwicht, vervolgens koers te zetten naar een democratische, fiscaal gedisciplineerde én solidaire muntunie. Laten we het gesprek over eurobonds dus vooral blijven voeren.
Riekert te Velde is historicus en lid van de Denktank van PerspectieF. Deze column is een reactie op de column van Lambert Pasterkamp 'Stucwerk Europa' en Wubbo Wierenga 'Voor een slagvaardige én democratische muntunie'. Door deze columns faciliteert het WI het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel.