CRISPR-Cas

CRISPR-Cas

1 september 2018 om 12:00 by Esther Paul-Jonker (Hoofdredacteur Groen)

“Mijn droom is dat we anders gaan aankijken tegen mens zijn. Dat we niet langer ons hele leven aan ons DNA vastzitten.” Aan het woord is de jonge Amerikaanse wetenschapper Josiah Zayner, in de documentaire Dokteren met DNA. Daarmee zitten we middenin het onderwerp van deze Groen: CRISPR-Cas, een booming gentechnologie waardoor we kunnen knippen, plakken en repareren in ons DNA. En die ons voor indringende vragen stelt.

In Psalm 8 staat het heel puntig: we zijn bijna goddelijk gemaakt en God heeft alles aan onze voeten gelegd. Het voor-God-spelen zit als het ware in onze genen. Dat brengt ongekende mogelijkheden met zich mee, die we in een techniek als CRISPR-Cas tot uitdrukking zien komen. Is het aanwenden van zo’n techniek daarom niet een manier van heel-maken en zo een uiting van Gods Koninkrijk, vragen sommigen zich af. Of is het juist uitdrukking van de diepste verleiding, die we zowel in Eden als in Babel pregnant aan het licht zien komen: de mens wil zijn plaats ónder God niet kennen.

De theologen-ethici die ik hierover las, gaan geen van allen in op het voor-God-spelen. Ze wijzen daarentegen op wat ik maar de achterkant van ontwikkelingen als CRISPR-Cas noem. Ze vragen zich bijvoorbeeld af hoe zulke technieken ons denken over lijden, onvolkomenheid en gemeenschap beïnvloeden. De Amerikaanse theoloog Stanley Hauerwas stelt bijvoorbeeld dat een christen out of control leert leven, in het vertrouwen dat die controle, hoewel zo vaak onzichtbaar, in Gods handen ligt. Hij stelt ook dat dit alleen kan als er in onze wereld een kerk is, die in gemeenschap leert het lijden te dragen. Anderen wijzen op ons soms smalle denken over mensen met een ander lichaam dan de norm. Wat wij zien als een beperking, blijkt vaak genoeg een toegang tot God, voor henzelf of anderen.

Het is echter precair om met zulke redeneringen aan te komen bij iemand die wel degelijk zich beperkt voelt of lijdt. Laten we daarom als samenleving oog hebben voor de impact van hun lijden. En laten we ook oog hebben voor de effecten die nieuwe medische technieken hebben op ons samenleven. In deze Groen geven we daarvoor een voorzet.


Esther Paul-Jonker is hoofdredacteur van Groen