Als historicus weet ik dat Europa nooit één enkel verhaal is geweest. Het continent is gevormd door strijd én samenwerking, door het spanningsveld tussen keizerrijken en stadsstaten, tussen christendom en secularisatie, tussen centrum en periferie. En toch: wie de geschiedenis overziet, ziet ook continuïteit. Een gedeeld besef van cultuur, rechtsorde, waardigheid en verantwoordelijkheid, hoe gefragmenteerd ook, loopt als een draad door onze geschiedenis.

De EU is geboren uit de puinhopen van de twintigste eeuw, als project van vrede en verzoening. Niet uit een romantisch ideaal, maar uit morele noodzaak. Op de fundamenten van voor de oorlog werd een nieuw huis gebouwd: een gemeenschap van volkeren die elkaar niet langer bevechten, maar samen verantwoordelijkheid dragen.

“In verscheidenheid verenigd” luidt het EU-motto. Maar diversiteit is geen deugd an sich. Ze kan verrijken, maar ook verdelen. De deugd zit hem in het verenigen van die verscheidenheid. Dat is in onze tijd van geopolitieke dreiging, culturele vervreemding en toenemende polarisatie nog altijd hard nodig: een hernieuwd gevoel van verbondenheid. Een gedeeld verhaal dat verder reikt dan taal, markt of belangen.

In de gesprekken over EU-uitbreiding zou daarom niet de vraag centraal moeten staan of kandidaat-lidstaten exact voldoen aan het acquis communautaire, maar of we werkelijk gemeenschap kunnen vormen. Geestelijk, moreel en politiek.

Als ChristenUnie geloven we dat vrede en gerechtigheid wortelen in een morele orde. Europa is geen technocratisch project, maar een beschavingsidee. Een opdracht die vraagt om rechtsstatelijkheid, geloofsvrijheid, menselijke waardigheid én om het besef dat we samen ergens toe geroepen zijn.

Daarom mogen we de taal van gemeenschap niet schuwen. Niet alles hoeft efficiënt of divers te zijn. Soms is trouw belangrijker dan tempo, en verbondenheid waardevoller dan verschil. Wat Europa nu nodig heeft, is herbronning. Niet enkel vernieuwing van instituties, maar herontdekking van geest, bestemming en ziel.