Jongeren hebben recht op een hoopvol zingevingsperspectief
Jongeren hebben recht op een hoopvol zingevingsperspectief

26 mei 2025
De mentale gezondheid van jongeren verkeert in crisis. Angst, somberheid en verlammende prestatiedruk komen steeds vaker voor. In Generatie Angststoornis laat Jonathan Haidt zien hoe dit in de hele westerse wereld speelt. Social media, prestatiedruk en de nasleep van corona dragen bij, maar er speelt meer.
Wat jongeren vooral lijken te missen, is zingeving. Een ‘waarom’. Een hoopvol toekomstperspectief dat richting en houvast biedt.
Psychiater Viktor Frankl zei: “Those who have a ‘why’ to live can bear with almost any ‘how’.” Wie weet waarvoor hij leeft, kan veel verdragen. Eeuwenlang gaven volwassenen dit ‘waarom’ door aan de volgende generatie – via geloof, cultuur of gemeenschap.
Sinds de jaren 60 zijn die grote verhalen losgelaten. Wat overbleef was vrijheid en autonomie, maar ook leegte. Jongeren moeten nu zelf bedenken wie ze zijn en waar ze voor leven. Dat klinkt bevrijdend, maar leidt vaak tot verwarring en eenzaamheid.
Het omgekeerde van Frankls stelling lijkt waar: wie geen ‘waarom’ heeft, verdraagt het ‘hoe’ steeds slechter.
Juist in een tijd vol keuzestress verlangen jongeren naar iets wat groter is dan henzelf. Iets wat betekenis geeft en het bestaan kan dragen: geloof, spiritualiteit, zingeving – jongeren hebben recht op het heilige.
Dat vraagt iets van volwassenen. Niet om antwoorden op te dringen, maar om het gesprek over de grote levensvragen serieus te nemen. Wat is een goed leven? Waar leef je voor? Alleen zo kunnen jongeren hun eigen ‘waarom’ vinden – en de toekomst hoopvol tegemoet gaan.
Ook de politiek heeft hierin een rol. Christelijke politici mogen pal staan voor het recht van jongeren op levensbeschouwelijke verdieping. In de lokale politiek betekent dat ruimte bieden voor zingeving en religie in de pedagogische basis. Zorg dat er een zingevingsinfrastructuur bestaat, waar ruimte is om met elkaar over de grotere vragen te blijven praten. Landelijk vraagt het om beleid dat levensbeschouwing in opvoeding en onderwijs niet wegdrukt, maar juist erkent als wezenlijk voor een goed leven.
Jongeren hebben het recht dat hun zingevingsvragen serieus worden genomen. Het is tijd dat de christelijke politiek zich meer uitspreekt voor het recht op zingeving in het leven van kinderen en jongeren.
Saskia de Graaf werkt bij Kiemplaats, Expertisecentrum voor kinderen, jongeren en geloof en bij MissieNederland. Ze is raadslid in Putten en lid van het kernteam Jeugd