Perenplukken
Perenplukken
4 november 2024
Ik ben 26 en een relatief groentje op de arbeidsmarkt, hoewel het principe 'werken voor je geld' voor mij al vroeg begon. Als kind plukte ik elke nazomer peren. Later volgde de McDonald’s en vervolgens de broodafdeling in de supermarkt. Elk jaar een tandje en een euro erbij. Het kon altijd sneller en beter: voldoening ten top.
Tijdens mijn studententijd had ik schoonmaakbaantjes; tikkeltje saai, maar ideaal om ongestoord weg te dromen. Uiteindelijk belandde ik bij de ultieme studentenbaan: als student-assistent online leeromgevingen inrichten tegen een bijna-grote-mensenloon. Erg efficiënt in het beperken van m’n studieschuld, maar de voldoening bleef toch wat uit. Een voorproefje van het “echte” werkzame leven?
Voldoening, zingeving en een gevoel van productiviteit zijn onmisbaar in werk. Momenteel gaan er steeds meer stemmen op voor het inkorten van de 40-urige werkweek. Veelal onder het mom “meer dan vijf uur per dag kun je je toch niet concentreren”.
Waar zit nu het daadwerkelijke probleem? Bij de lengte van de werkweek óf bij de aard en inhoud van het werk? Om mij heen hoor ik regelmatig dat laatste. Volgens de antropoloog David Graeber ervaart een aanzienlijk deel van de theoretisch geschoolde beroepsbevolking zijn of haar werk als zogenaamd "bullshitwerk”.
Toch besluit men niet massaal bouwvakker te worden. Want die ‘bullshitjob’ komt met een goed loon. Daarnaast levert een imponerende functietitel je de benodigde dosis eigenwaarde op. Niet de dingen die we graag opgeven.
Is minder uur werken dan dé oplossing? Wat mij betreft mogen we een spade dieper graven. En een spade eerlijker. Kritisch kijken naar productiviteit, relevantie en het erkennen van een bepaald bullshitgehalte lijkt me een goede eerste stap. Als we uren naar een scherm staren, onnodig veel vergaderen of overbodige projecten uitvoeren, laten we daar dan vooral mee stoppen.
Echter, leidt het verminderen van het aantal arbeidsuren echt tot de voldoening die we zoeken? Wat komt ervoor in de plaats? Meer vrije tijd en consumptie? Is het maatschappelijk gezien eerlijk om hetzelfde loon te blijven ontvangen voor minder uren werk?
Laat ik het bij mezelf houden: het enkel omlaag brengen van het aantal arbeidsuren voor theoretisch geschoolden voelt als een zwaktebod. Ik ben jong en heb genoeg tijd te besteden. Laten we zoeken naar een invulling van de werkweek die echt zinvol is en voldoening geeft. Dus iemand zin om mee te gaan perenplukken?
Marlies Potappel is beleidsmedewerker bij de Eerste Kamer fractie van de ChristenUnie.