Maar sommige kiezers zijn meer gelijk dan andere
Maar sommige kiezers zijn meer gelijk dan andere
8 juli 2024
Op de website van ons parlement staat de verdeling van Kamerleden per provincie. Van de 150 gekozen Kamerleden kwamen er 41 uit Zuid-Holland, 29 uit Noord-Holland en 13 uit Utrecht. Dat is 83 van de 150, oftewel 55% van het totaal. Dit is een fors lagere score dan bij de vorige verkiezingen (74%) maar nog steeds erg hoog. Want slechts 45,8% van de bevolking woont in deze provincies.
Het is niet vreemd dat wel gesproken wordt van een Randstadsparlement. Want dit parlement wordt gecontroleerd door journalisten die doorgaans ook in de Randstad wonen. Niet raar dus dat mensen buiten de Randstad het gevoel krijgen dat ze tweederangs burgers zijn. Hun aardbevingen worden in Den Haag niet gevoeld, hun piratenmuziek wordt op de nationale zenders niet gedraaid en hun wensen om niet te morrelen aan de dorpscultuur met Zwarte Piet wordt weggezet als ouderwets. Alle mensen zijn gelijk, maar sommige kiezers zijn blijkbaar meer gelijk dan anderen.
Inmiddels is er een nieuwe coalitie van Overijselaars Omtzigt en van der Plas. Deze coalitie lijkt wel oog te hebben voor de regio, bijvoorbeeld als het gaat om de aanpak van verkeersinfarcten. Ook wil de coalitie de achterstelling van kiezers buiten de Randstad aanpakken. In het coalitieakkoord is de volgende zin opgenomen: ‘Een wetsvoorstel tot invoering van een nieuw kiesstelsel voor de Tweede Kamer ter versterking van de regionale band tussen kiezers en gekozenen wordt dit jaar ingediend, gericht op tijdige inwerkingtreding voor de volgende verkiezingen.’ Volgens Omtzigt moet een kiesstelsel naar Deens model ingevoerd worden, waarbij Nederland wordt verdeeld in een aantal regio’s. Afhankelijk van het inwoneraantal of het aantal stemmers wordt in elke regio een bijvoorbeeld 120 Tweede Kamerleden gekozen met gebruik van evenredige vertegenwoordiging. De rest worden dan als restzetels over de partijen verdeeld, zodat evenredigheid gewaarborgd is (zoals de Grondwet voorschrijft).
Dit lijkt mij een goed plan dat de ChristenUnie zou moeten steunen. In het christelijke denken hechten we immers waarde aan gemeenschappen: we beschouwen mensen niet alleen als individu, maar ook als onderdeel van een gemeenschap die verbonden is met een plek of een gebied. Die gemeenschappen moeten we ook terugzien in de volksvertegenwoordiging.
Voor de gelijkheid van alle gemeenschappen is het van groot belang om een kiesstelsel in te voeren dat recht doet aan gemeenschappen. Er moet een einde komen aan het tijdperk van Randstedelijke dominantie: op naar een tijd waarin elke stem -en elke gemeenschap- gelijk telt.
Lukas Scheijgrond is doctorandus in de politicologie, voormalig fractievoorzitter van de ChristenUnie in Barneveld en leraar Maatschappijleer.