Een bos planten en beheren is ingewikkelder dan vaak wordt gedacht. De grond waarop nieuw bos zou moeten komen is duur en wordt nu vaak gebruikt voor landbouw. Bos planten betekent dus economisch verlies. 

Daar staat tegenover dat bos maatschappelijke winst oplevert. Dat wordt snel duidelijk tijdens een boswandeling. Je wordt gestoord door loslopende honden (‘hij doet niets hoor’ – niet dat dit gerust stelt) of fanatieke MTB’ers en wandelaars.  

Bos wordt gebruikt voor: ontspanning + afkoeling + drinkwater + zaaghout + herfststukjes + paddenstoelen + grafheuvels + vogels + wild + gezondheid + (….). Bos is multifunctioneel, omdat het – de naam zegt het al – meerdere functies bediend. Om deze functies te bedienen worden door bosbeheerders keuzes gemaakt.  

De meest ingewikkelde keuze is tussen houtproductie en biodiversiteit. Door de klimaatvraagstukken wordt gebruik van hout steeds belangrijker. Hout is immers het enige bouwmateriaal dat volledig circulair én natuurlijk is. Houtproductie was ooit één belangrijke reden om bos aan te planten in Gelderland en Drenthe. Daar hebben we geen spijt van. Maar…hoe ouder het bos, des te hoger de biodiversiteit. 

Met verstandig beheer kan biodiversiteit en kappen wél samen gaan. Door  een groep bomen te kappen ontstaat een gat in het bos. Hierin groeien jonge bomen, struiken en kruiden op, waarmee insecten en vogels worden aangetrokken.  

En soms is er verkeerde biodiversiteit en moet er gekapt worden. Denk aan de Amerikaanse vogelkers, de Aziatische hemelboom en de Amerikaanse eik. Deze soorten overheersen snel en kunnen de natuurlijke ontwikkeling sterk verstoren. Maar er hard tegenin werken is soms zinloos, en dan is het zoeken naar het optimaliseren - in plaats van maximaliseren- van de biodiversiteit.  

Ooit gehoord van het Meerjarenplan Bosbouw uit de jaren ’80? Het bleef grotendeels bij praten. Er zijn intussen al heel wat plannen voor bosuitbreiding in de lade verdwenen. Het meest recente heet de Bossenstrategie: er moet 37.400 hectare nieuw bos bij voor 2030. De ChristenUnie zou zich hier op alle politieke niveaus voor moeten inzetten. De uitdagingen in het landelijk gebied en de biodiversiteits- en klimaatcrisis vragen echter niet alleen om meer bos.   

Je zult maar boswachter wezen... 

John Smits werkt bij Staatsbosbeheer en is fractievolger van de ChristenUnie in Ede