De cancelcultuur is een bedreiging voor onze democratische rechtsstaat

De cancelcultuur is een bedreiging voor onze democratische rechtsstaat

play-figures-4541731_1280.jpg

11 december 2023 by Eunice Boer

Regelmatig worden mensen met een van de mainstream afwijkende visie niet getolereerd en zelfs gecanceld. Dit tast de vrijheid van meningsuiting aan. De cancelcultuur vormt daarmee een bedreiging voor onze democratische rechtsstaat.

Een illustratie vormt de controverse rond sociaalwetenschapper Laurens Buijs. Hij kwam begin dit jaar in opspraak vanwege zijn visie op non-binariteit. Hoewel zijn uiteindelijke schorsing door Universiteit van Amsterdam vanwege opmerkingen over collega’s wellicht terecht was, waren andere reacties duidelijke voorbeelden van cancelling. De universiteit deed  afstand van zijn inhoudelijke uitspraken, studenten eisten onmiddellijke schorsing en door de media werd hij beschuldigd van anti-woke extremisme en transfobie. 

Ik ben van mening dat dit ’cancelen’ het gevolg is van een te ver doorgeschoten wokisme. Het wokisme heeft nobele doelen, namelijk het bestrijden van sociale ongelijkheid en het streven naar sociale rechtvaardigheid voor groepen die gediscrimineerd, gemarginaliseerd en uitgesloten worden. Echter, wokisme leidt niet zelden tot beperking van vrijheid van meningsuiting en uitsluiting van het publieke debat. 

Abraham Kuyper benadrukte dat pluriformiteit van overtuigingen en vrijheid van gedachtevorming essentieel zijn voor een gezonde democratische rechtsstaat. Het is ironisch dat woke-activisten die anderen cancelen vanwege afwijkende opvattingen pretenderen diversiteit en inclusie na te streven, maar juist bijdragen aan uniformiteit van denken en onderdrukking van andersdenkenden. Kuypers ideaal van een pluriforme samenleving komt hierdoor onder druk te staan. 

In het christelijk-sociaal denken kan streven naar sociale rechtvaardigheid en het respecteren van de vrijheid van meningsuiting goed samengaan. Uit de Bijbel leren we dat we ons in de strijd tegen onrecht nooit moeten verlagen tot het onrechtvaardig  behandelen van anderen. We moeten altijd de waardigheid van elk individu in het oog houden, want de Bijbel leert ons dat elk individu even waardevol is. Dit betekent dat we de rechten en vrijheden van iedereen moeten respecteren, ook wanneer wij van mening verschillen. 

Door het cancelen van mensen die een afwijkende positie innemen, kan een klimaat van zelfcensuur ontstaan waarin mensen terughoudend worden om controversiële of niet-mainstream meningen te uiten uit angst voor repercussies. Voor het behoud van onze democratische rechtsstaat en de pluriforme samenleving pleit ik voor een christelijk-sociale benadering van het publieke debat waarbij ruimte en tolerantie is voor uiteenlopende standpunten. Christenen in het bijzonder roep ik op om geduld, vriendelijkheid en zachtmoedigheid te tonen naar mensen die onze mening niet delen, dit zijn immers vruchten van de Geest (Galaten 5:22). 

Eunice Boer is financial trainee bij de Rijksoverheid en deelnemer aan het Fellowsprogramma van het WI.