Voor de ondernemerspartij stonden jarenlang alle seinen op groen. Grenzeloze ambities voor economische groei en marktwerking kregen alle ruimte. Door steeds de materiële wensen van de middenklasse centraal te stellen werd deze politiek breed gesteund. De Nederlandse burger werd veelal gepositioneerd als koopgrage consument. Een gaaf land om goed geld te verdienen.

Ondertussen namen de crises en de ongelijkheid toe, maar door de individualisering wisten we geen collectieve weerstand te bieden. Samen ergens voor strijden en protesteren: hoe moest dat ook al weer? Lastige problemen als klimaatverandering werden door Rutte vakkundig doorgeschoven richting volgende generaties.

Mark Rutte staat bekend als een man zonder visie. Maar is het niet juist een meesterlijke strategie om zo min mogelijk je hoofd boven het maaiveld te steken? Als elk succes was geclaimd en constant de VVD vlag werd gehesen, dan zou er veel meer weerstand zijn ontstaan. Juist door zijn kleurloze profiel kon hij als hosselaar constant de politieke touwtjes aan elkaar blijven knopen. Het land dreef ondertussen ogenschijnlijk stuurloos rond, maar bleef met deze strategie zo lang mogelijk in voor de VVD gunstig vaarwater.  

De verkiezingen zijn het moment voor partijen als de ChristenUnie om stevig weerstand te bieden. Maar juist in verkiezingstijd weet de VVD vaak slim de aandacht af te leiden van onderwerpen waar het werkelijk om gaat met een tactisch getimed migratiedebat of een zwartepietendiscussie. Trap er niet in.

Welke les kan de ChristenUnie verder leren van Rutte? Misschien dat we ons niet moeten richten op zichtbare succesjes op de korte termijn. Laten we de tijdgeest beïnvloeden met frisse ideeën zodat alles ooit ook onze kant op valt. Het verkiezingsprogramma spreekt veelbelovend over zaadjes die vrucht moeten dragen in de toekomst. Zorg dat de wind gunstig draait zodat niet andere partijen, maar de ChristenUnie de wind vol in de zeilen krijgt.

Meesterstrateeg Rutte is inmiddels uitgespeeld en nieuwe pionnen betreden het speelbord. Er staat 22 november veel op het spel. De kaarten worden opnieuw geschud. Game on!

Gerben Bosscha, Onderzoeker Wetenschappelijk Instituut ChristenUnie