Derdelanders laten zien dat het asielbeleid anders kan
Derdelanders laten zien dat het asielbeleid anders kan
17 april 2023
Sinds kort verwelkomen wij in onze kerk vluchtelingen uit Oekraïne. Begin dertig en goed Engels sprekend. Ze werken fulltime en delen trots hun selfies op sociale media. Hun wortels groeien rap in de vruchtbare grond van het nieuwe land. Maar nu komt de maar, deze broeder en zuster zijn studenten met Afrikaanse nationaliteiten. Als zogeheten ‘derdelanders’ genieten ze slechts tijdelijke bescherming. Hun situatie maakt duidelijk dat ons asielbeleid anders moet en kan.
In zijn boek De Verloren Zoon spreekt Gert-Jan Segers over de samenleving als huis met een deur die op slot kan. Er ontstaat echter een probleem wanneer jouw huisgenoot uithuisgeplaatst wordt. En niet omdat hij overmatig drinkt, of omdat zij uit de voorraadkast pikt en niks bijdraagt, maar omdat jouw huisgenoot derdelanderis. Verkeerd paspoort, jammer. Computer says no.
Tegelijkertijd pleit ik niet voor een huis zonder deur. In een huis gelden natuurlijk leefregels en er is beperkte ruimte. Toch is het mogelijk om binnen deze kaders het asielbeleid beter te organiseren. Uit de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne en de derdelanders kunnen we twee lessen trekken: het belang van werk en gemeenschap.
Een groot gedeelte van de vluchtelingen uit Oekraïne studeert of werkt. Dat komt doordat de culturele kloof doorgaans kleiner is en hun beheersing van het Engels beter, maar regelgeving speelt ook een rol. Zo mag een reguliere asielzoeker slechts 24 weken per jaar werken – onder allerlei voorwaarden.
De ChristenUnie moet wat mij betreft knokken voor eenvoudiger toegang tot de arbeidsmarkt voor asielzoekers. Bijvoorbeeld door wetgeving die asielzoekers toestaat een volledig jaar te werken. Door te werken dragen asielzoekers bij aan de huishoudpot én ze leren onze huisregels sneller kennen.
Paus Franciscus benadrukt in Fratelli Tutti het belang van gastvrije gemeenschappen. Gemeenschappen zijn in staat en hebben de verantwoordelijkheid gasten in liefde te ontvangen. In mijn eigen woonplaats Dronten zag ik hoe mooi dat kan zijn. Terwijl de reguliere asielopvang zich letterlijk aan de gemeentegrens bevindt, kwam de Oekraïnersopvang in het centrum. Kerken, het ambtelijk apparaat en inwoners droegen allemaal bij.
De ChristenUnie moet zich daarom ook inzetten voor een asielbeleid dat is vormgegeven rond lokale gemeenschappen. Bijvoorbeeld door kleinschalige opvang in centra, in plaats van grote opvanglocaties in de periferie. Een gast laat je toch niet kamperen in de tuin?
Ik roep de landelijke ChristenUnie op om het asielbeleid te doordenken vanuit werk en gemeenschap.
Rien de Groot Is raadslid voor de ChristenUnie in Dronten, theoloog, getrouwd en vader van drie kinderen. Hij volgt het Fellowsprogramma van het Wetenschappelijk Instituut.