Om ons voedselsysteem in balans te brengen is meer nodig dan een vleestaks
Om ons voedselsysteem in balans te brengen is meer nodig dan een vleestaks
27 maart 2023
Op dit moment liggen vlees en zuivel niet voor een eerlijke prijs in de Nederlandse supermarkt. Het is een voorbeeld van een economisch systeem dat uit balans is en de kosten voor het milieu afwentelt op de volgende generatie. Mijn generatie. Om dit te corrigeren is veel meer nodig dan een vleestaks.
In Zuid-Amerika worden regenwouden (enorme CO2 buffers!) gekapt om soja voor ons vlees te kunnen telen. Deze soja wordt vervolgens in Nederland aan ons vee gevoerd. De mest leidt hier tot een overschot aan stikstof. Nederlandse boeren zijn onderdeel van een enorm mondiaal systeem waarop zij nauwelijks invloed hebben en slechts een schrale winst aan overhouden. Op de korte termijn levert dit systeem een kiloknaller maar op de lange termijn onherstelbare schade.
In de schepping is vrijwel alles cyclisch gemaakt. De natuur functioneert zo dat er nauwelijks stoffen zijn die niet terugkeren in de cyclus. Inmiddels zitten we hier ver vanaf. Toch is het goed de cyclus als uitgangspunt te nemen als we nadenken over een nieuw voedselsysteem.
In Nederland kunnen we fantastisch boeren. Veel grote uitdagingen kwamen we te boven door hard werken en slimme innovatie. Dat kan nu weer. Geïndustrialiseerde landbouw kan alleen als dit natuurinclusief kan. Door bijvoorbeeld pixelteelt, waarbij veel gewassen door elkaar kunnen worden geteeld omdat dit door een robot wordt bijgehouden, of de energieneutrale kassen waar biologische bestrijding op grote schaal mogelijk is.
De oplossing ligt niet alleen in de industriële landbouw, maar ook in kleinschalige landbouw. Inmiddels is bewezen dat een kleine boerderij met veel kennis van het lokale ecosysteem een goede boterham kan opleveren. Denk aan voedselbossen, permaculturen, kleinschalige biogassystemen en boerderijen die neveninkomsten hebben door sociale- en natuurfuncties.
Het nieuwe voedselsysteem vraagt veel van boeren maar ook van ons. Want de enige manier waarop Nederlandse boeren kunnen blijven voorzien in onze voedselbehoefte is als wij met elkaar een meer lokaal en plantaardig dieet kiezen waarbij vlees en zuivel een luxeproduct is. Een vleestaks helpt hierbij slechts een klein beetje. Om de cyclus te herstellen moeten we alle overmatige uitstoot van stoffen gaan belasten.
We zitten nog maar aan het begin van een ontwikkeling. We kunnen een landbouw ontwikkelen die kleinschalig, winstgevend en cyclisch is. Waarbij we minder afhankelijk zijn van grote multinationals. Laten we als samenleving ons consumptiepatroon en innovatiekracht daarop richten.
Jens Mostert is voorzitter van Perspectief, de jongerenorganisatie van de ChristenUnie.
Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column. Met deze columns faciliteert het Wetenschappelijk Instituut het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel. Wilt u zelf een column schrijven, stuur dan een email naar laurenswijmenga@christenunie.nl.