Hyacinthe van Bussel, directeur van TBS-kliniek de Rooyse Wissel, schreef vorige week op LinkedIn: “In de afgelopen periode woonde ik twee rechtszittingen bij waar een patiënt uit onze kliniek terecht stond, nadat hij een van onze hulpverleners ernstig had mishandeld. In beide gevallen leidde dit tot ernstige fysieke en mentale klachten bij deze hulpverleners. Tijdens beide zittingen stelde de advocaat van de dader dat het werken in TBS-kliniek nu eenmaal risico’s met zich meebrengt: ‘If you can’t stand the heat, stay out off the kitchen’.”

De reactie van de advocaten zijn voor mij erg herkenbaar. Uit mijn onderzoek naar de samenwerking tussen zorgverleners en politie in onveilige situaties  blijkt dat zorgverleners soms zelf geneigd zijn agressie in hun werk te ‘normaliseren’. Ze zien het als gevolg van de problematiek van hun cliënten. Maar ook politiemensen die erbij geroepen worden, kunnen terughoudend zijn om met het strafrecht te reageren: ze voelen zich bijvoorbeeld handelingsverlegen (‘hij zit toch beter bij jullie dan bij ons in de cel?’) of vinden het geen politieprobleem (‘hij heeft zorg nodig, dus jullie moeten hem helpen’).

De meeste zorgverleners benadrukken echter dat patiënten moeten weten dat geweld strafbaar is. Een strafrechtelijke route kan er bovendien toe leiden  dat patiënten beter passende zorg krijgen (bijvoorbeeld van vrijwillig naar een gedwongen kader). En als de patiënt zorgverleners of medepatiënten heeft benadeeld is het voor de rust in de kliniek nodig dat de patiënt wordt meegenomen naar het politiebureau.

Al met al zien zorgmedewerkers dat in deze onveilige situaties een strafrechtelijke ‘lik-op-stuk-reactie’ van de politie het beste is voor de patiënt zelf, zorgmedewerkers en de overige patiënten op een afdeling. Zorgverleners schakelen echt niet zomaar de politie in. Zij hebben een belangrijke en complexe taak waarin zorg en veiligheid hand in hand gaan, maar dit vereist dat zowel zorg- als politiemedewerkers onderschrijven dat geweld tegen zorgverleners niet normaal is.

De politiek bepaalt uiteindelijk de capaciteit en de prioriteiten van zowel de zorg als de politie. Hier ligt ook een taak voor ChristenUnie politici. Zij zouden niet alleen met woorden, maar ook met daden moeten laten zien dat de veiligheid van zorgverleners voor hen écht telt.

Dr. Lianne Kleijer-Kool is senior onderzoeker bij Hogeschool Utrecht.