Dat is niet gemakkelijk. Bij tegenstanders van het stikstofbeleid heerst een diep wantrouwen richting de overheid: ‘stikstofberekeningen kloppen niet vanwege foutieve modellen’ en ‘de overheid wil ons land hebben voor de huizenbouw’. Voorstanders van het beleid zijn juist blij dat er ‘eindelijk’ werk gemaakt wordt van de stikstofdoelen en willen absoluut niet dat deze doelen naar beneden bijgesteld worden.

De posities in het stikstofdebat worden deels bepaald door de media die we volgen. Zeg mij welke media je leest, en ik zeg je welke mening jij hebt. NRC of Ongehoord Nederland, Trouw of de Telegraaf: in sommige media wordt het stikstofbeleid bejubeld, in andere juist bekritiseerd. Vaak met een handvol argumenten die op z’n best een tikkeltje eenzijdig en op z’n slechtst zijn ingegeven door puur eigenbelang.

Geboren en getogen op het platteland en werkzaam bij een adviesbureau voor duurzame ontwikkelingen kan ik begrip opbrengen voor beide posities in het debat. Maar ik heb vooral behoefte aan dieper inzicht in de overwegingen achter het beleid. Een soort stikstofbeleid voor dummies. Overheidsbesluiten worden immers verpakt in pagina’s ambtenarentaal die je gerust een halve dag kosten om door te lezen. Mediaberichten over die besluiten zijn weliswaar begrijpelijker, maar vaak sneuvelt daar de nuance.

Een stikstofbeleid voor dummies kan helpen om snel tot de kern door te dringen. Ook bij andere ingewikkelde politieke vraagstukken, zoals de asiel- en de wooncrisis, zou een beleidssamenvatting ‘voor dummy’s’ behulpzaam kunnen zijn. Zo’n samenvatting zou er bijvoorbeeld zo uit kunnen zien: één A4, waarbij 1) de constateringen 2) de overwegingen en 3) de uiteindelijke keuze worden opgenomen. 

Vervolgens worden alle kwaliteitskranten vriendelijk verzocht om bij informatie- of opinieartikelen over zo’n beleidskeuze áltijd een link naar deze samenvatting toe te voegen. Zo lezen we allemaal dezelfde informatie, kunnen we het alsnog van harte oneens zijn met elkaar, maar is in ieder geval duidelijk waar overheidsbesluiten op gebaseerd zijn.   

De munitie is er. Binnen de ministeries en in de Tweede Kamer wordt er naar hartenlust afgestemd via ronde tafel gesprekken, gesprekken met lobbyisten, debatten en commissievergaderingen. Het zou toch niet te moeilijk moeten zijn om de resultaten van al die gesprekken en overwegingen samen te vatten? Het liefst in begrijpelijk Nederlands.

Thea Kampert werkt als conceptontwikkelaar bij een jonge, duurzame startup en als kennismatcher voor de melkveehouderij bij LTO Noord. Ze volgt het Fellowsprogramma van het Wetenschappelijk Instituut. 

Elke maandagmiddag verschijnt op deze plek een nieuwe column. Met deze columns faciliteert het Wetenschappelijk Instituut het partijdebat. De columns zijn op persoonlijke titel. Wilt u zelf een column schrijven, stuur dan een email naar laurenswijmenga@christenunie.nl.