Met die achtergrond had ik medelijden met premier Rutte toen ik donderdagavond voor het eerst in weken weer eens de televisie aanzette – voor het ‘corona-debat’. Ik vind oprecht dat we ons in Nederland gelukkig mogen prijzen met een regering die keihard werkt om in een uiterst complexe situatie met beperkte informatie het goede probeert te doen – en met de wijze waarop de minister-president daar leiding aan geeft.

Zelfs Geert Wilders en Thierry Baudet leken even de juiste toon te treffen en uit te stralen dat dit het soort crisis is dat het land zou moeten verenigen. Even dan, tot het weer ging over ‘spelen met levens’ en over de juiste spelling van de eigen achternaam.

Het lijkt alsof we relatief lang hebben gedacht dat een beetje ‘afstand houden’ van mensen met de meest ernstige symptomen ons er wel door zou slepen – en dat we laat erkennen wat er eigenlijk ‘in de lucht hangt’.

Ik vond het een aardige metafoor voor wat er gebeurde toen WI-directeur Wouter Beekers zijn essay schreef over het ‘nieuwe nationalisme’. Een goed en genuanceerd betoog, waarin hij het waagt te suggereren dat er zelfs wel iets kan worden geleerd van de analyses van de beweging wereldwijd die een nieuwe nadruk legt op de natiestaat.

Voorspelbaar genoeg lieten de reacties zich raden. Afstand houden. Hoesten in je elleboog. Niet in dezelfde kamer willen zitten met deze ‘besmette’ stroming. Waar je mee omgaat, daar word je mee besmet.

Terwijl er eigenlijk meer in de lucht hangt. Iets dat niet over pathetische tweets gaat, maar over de fundamentele verhouding tussen nationaal en internationaal recht. Over de vraag of dat laatste je diepste fundament is, of juist je buitenste cirkel. Iets dat gaat over gemeenschappen, over tradities, en over de mate waarin die kunnen ademen, kunnen absorberen en kunnen verwelkomen.

Zou het zo kunnen zijn dat het met de politieke tijdgeest net zo is als met een virus? Dat het antivirus als het ware een beetje virus in zich moet dragen om ons weerbaar en gezond te houden, en dat juist de overdreven smetvrees ons weerloos maakt tegen verspreiding?

Alex ten Cate houdt zich bezig met leiderschapsontwikkeling in de financiële sector en denkt af en toe mee met de ChristenUnie.