Het moment dat de aarde aan een nieuwe ronde om de zon begint, doet iets bijzonders met mensen. ‘Oud en Nieuw’ zoals we dat moment noemen, grijpen velen aan voor  goede voornemens in het nieuwe jaar, of reflectie op het jaar dat is geweest. In de familie van mijn vrouw wordt vlak voor middernacht nog ieder jaar Psalm 90 gelezen. “Gij zijt, o HEER, van d’ allervroegste jaren, voor ons geweest een toevlucht in gevaren”. En dan, als de psalm geklonken heeft, verschijnen de rotjes, zevenklappers en de romeinse kaarsen. Neefjes en nichtjes springen op, want Oud en Nieuw is toch niets zonder vuurwerk? Ik moet ze teleurstellen. In Apeldoorn geldt vanaf 2021 een algemeen vuurwerkverbod, en dat is een goede zaak.

Het is pas halverwege de jaren 1950 dat vuurwerk in Nederland door particulieren wordt afgestoken. Inmiddels knallen we zo’n zeventig miljoen euro per jaar de lucht in. De effecten hiervan zijn groot. De hoeveelheid fijnstof ligt op 1 januari een factor acht tot tien hoger dan de normale waarden. Jaarlijks sneuvelen er duizenden lantarenpalen, vuilnisbakken en putdeksels, en draaien politie en brandweer overuren. Op de afdeling spoedeisende hulp kwamen afgelopen jaarwisseling 396 mensen binnen met verwondingen gerelateerd aan vuurwerk. Er vielen ook doden te betreuren. Alleen deze cijfers al zouden genoeg moeten  zijn om een algeheel verbod af te dwingen. Toch is nog niet iedereen overtuigd. De meest gehoorde tegenargumenten voor een algemeen verbod gaan over handhaving, de individuele vrijheid  en  juridische (on)mogelijkheden.

Handhaving is een kwestie van prioritering. Het is het politiekorps zelf dat heeft aangegeven beter op een algemeen verbod te kunnen handhaven, dan op een lappendeken van vuurwerkvrije zones. Individuele vrijheden mogen nooit zo ver gaan dat ze die van anderen wezenlijk beperken. Volgens De Nederlandse Vereniging voor Traumachirurgie (NVT)  raakte vierenveertig procent van de patiënten afgelopen jaar gewond door vuurwerk van anderen. Dat Apeldoorn als enige gemeente een verbod wil instellen, brengt inderdaad wat juridische bezwaren met zich mee. Het zou veel beter zijn wanneer in heel Nederland een algemeen verbod gaat gelden. Net als zo veel goede ideeën komt ook dit voorstel van onderop. Apeldoorn toont nu leiderschap op dit thema, het is aan politiek Den Haag om dit op landelijk niveau over te nemen.

Jarin van der Zande is gemeenteraadslid namens de ChristenUnie in Apeldoorn.