Abraham de geweldige

Abraham de geweldige

23 maart 2020 om 12:00 by Esther Paul-Jonker (Hoofdredacteur Groen)

Sterke mannen in de politiek: goed van de tongriem gesneden, niet bang voor grote woorden, zichtbaar op zoek naar macht. Hoe moeten we ze duiden? Al jaren spreken de media over ‘populisten’. Ook de term ‘charismatisch’ valt regelmatig. Kijken we buiten de landsgrenzen, dan dicht men leiders zelfs autocratische trekken toe. Aan Nederland is dit laatste type gelukkig voorbijgegaan. Zoals de Leidse historicus Henk te Velde stelt: voor autocratische leiders bestaat in ons land geen historische voedingsbodem.

Maar politici met charismatische en populistische trekjes kent Nederland wel al sinds de negentiende eeuw. Een van de voormannen van onze christelijk-sociale traditie, Abraham Kuyper, is hiervan een uitgelezen voorbeeld. Groots en meeslepend waren zijn idealen, zijn energie en zijn retorisch talent om mensen mee te krijgen. Niet voor niets is zijn bijnaam ‘klokkenist der kleine luyden’.
Dit jaar van zijn honderdste sterfdag beginnen we met een nummer over deze inspirator. We bevragen zijn nalatenschap en gaan op zoek naar minder belichte kanten van zijn werk. Dat doen we met een gepaste mix van bewondering en soms ook bevreemding, van eerlijkheid en welwillendheid.

De Britse theoloog Oliver O’Donovan geeft daar treffend woorden aan: “Achter Kuypers publieke verschijning als zelfbewuste orthodoxe christen […] gaat een speculatieve, zoekende, soms koppige, vaak ook dappere geest schuil, die de problemen van zijn tijd wil doordenken. Zijn ideeën laten zich niet eenvoudig vertalen naar onze huidige tijd. Maar het is moeilijk om Kuyper te lezen zonder opnieuw geraakt te worden. Hij had de moed om een scala aan sociale problemen te bezien vanuit het voldane werk van Christus. Wat we van zijn concrete voorstellen ook mogen vinden, deze ambitie alleen al geeft stof tot denkenen reden tot dankbaarheid.”

Esther Paul-Jonker
hoofdredacteur