Deze zomer werden hitterecords verbroken. Her en der stemt deze opwarming mensen toch wel wat pessimistisch. Opvallend genoeg geldt dat niet voor de meeste politici. Die blijven onbekommerd optimistisch. We hebben namelijk ‘het groenste kabinet ooit’! De regeringspartijen zijn tamelijk positief over wat de Nederlandse overheid aan verduurzaming kan bewerkstelligen, of overheden wereldwijd nu meedoen of niet, en of een wereldwijde bekering van de hebzuchtige mens nu plaatsvindt of niet.

Blijmoedige ambitie is goed, maar optimisme kan nogal gevaarlijk zijn. Zo betoogt ook de Engelse conservatief Roger Scruton in zijn overtuigende werk Het nut van pessimisme. Hij betoogt dat optimisme vele drogredenen kent, de eerste is wel die ‘van het beste geval’. Veel optimisten spreken en handelen alsof de toekomst het best mogelijk denkbare scenario zal volgen. Dat is nogal gevaarlijk, omdat er altijd vele scenario’s mogelijk zijn, niet alleen het beste. Scruton pleit nergens voor een donker soort pessimisme dat de wereld van haar glimlach zou beroven. Maar werkelijk blijmoedige en hoopvolle mensen hebben volgens hem ‘grote behoefte aan pessimisme, in doses die klein genoeg zijn om te kunnen worden verteerd, maar sterk genoeg om de dwaasheden aan te vatten die hen zullen omgeven en hun vreugde anders zouden vergiftigen.’

Wie ‘het groenste kabinet ooit’ wil zijn, durft ook beleid te maken voor meer sombere scenario’s. Want wat zou er gebeuren als ondanks alle overheidsmaatregelen de mensheid als een gek blijft consumeren, vliegen en vervuilen? Wat zou er gebeuren als de Verenigde Staten op lange termijn blijft verzaken mee te doen aan de verduurzaming, en wie weet meer grootmachten in haar spoor? De lage landen zouden wel eens te maken kunnen krijgen met een levensbedreigende stijgende zeespiegel, onrustige rivieren en grote klimaatwisselingen in het binnenland. En voor goed geïsoleerde woningen, volgehangen met zonnepanelen, in een land dat onder water staat, kopen we niet veel. Laten we daarom eens wat meer aandacht geven aan het belangrijke werk van onze deltacommissarissen en dijkgraven. Want een agenda van naïef optimisme is niet duurzaam. Wie hoopvol realistisch is, durft ook blijmoedig pessimistisch te zijn.

Dr. Wouter Beekers is directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie