Berichten over NAVO

Hoe wordt er vanuit verschillende christelijke denkstromingen aangekeken tegen internationale relaties en intergouvernementele organisaties? Simon Polinder bereidt een proefschrift voor over deze vraagstukken en redigeerde recent een bundel over dit thema. In een schriftelijk interview stellen we hem onze vragen over het christelijk realisme, het katholiek-sociaal denken en het neocalvinisme of de christelijke filosofie in relatie tot internationale politiek en samenwerking.

In de afgelopen twintig jaar wordt de legitimiteit van internationale organisaties steeds vaker in twijfel getrokken. Recente voorbeelden zijn er te over. De Franse president Macron stelde in 2019: “de NAVO is hersendood.” In de VN-Mensenrechtenraad zitten al jaar en dag lidstaten die mensenrechten niet hoog in het vaandel hebben staan. President Trump dreigde zich terug te trekken uit de Wereldgezondheidsorganisatie en blokkeerde het aanstellen van rechters in de Wereldhandelsorganisatie. Internationale organisaties reflecteren de geopolitieke strijd om invloed tussen met name de VS en China. Voor Nederland, dat zo’n veertig internationale organisaties huisvest en zich vanuit de Grondwet committeert aan een internationale rechtsorde, zijn deze ontwikkelingen een punt van zorg. Maar het multilaterale stelsel kan tegen een stootje.

Henk Valk vindt dat taakspecialisatie niet ten koste mag gaan van de grondwettelijke hoofdtaken van de Nederlands krijgsmacht. Ik deel die opvatting voor zover het gaat om grondwettelijke taken zoals het ondersteunen van de overheid bij nationale rechtshandhaving en rampenbestrijding. Maar het is niet goed denkbaar hoe we zonder specialisatie invulling kunnen geven aan de andere grondwettelijke hoofdtaken: de verdediging van het eigen en bondgenootschappelijk grondgebied en de  bescherming van de internationale rechtsorde.

De Meidagen van 1940 zijn een herinnering waar vermoedelijk elke Nederlander een ongemakkelijk gevoel bij krijgt. Zelfs ik, terwijl het mijn opa was die op de Grebbeberg lag. Henk Valk schreef in zijn column dat de toenmalige gebeurtenissen een waarschuwing bevatten voor nu. Dat ben ik met hem eens. Toch deel ik zijn conclusie niet.

Misschien heb ik wel een tweede-generatie oorlogstrauma. De laatste jaren besef ik mij hoe mijn wereldbeeld gestempeld is door de Tweede Wereldoorlog. Ik ben opgegroeid met de verhalen van mijn ouders en grootouders over die oorlog. Ik las er boeken over. Uit die verhalen begreep ik dat de staat van onze defensie slecht was. Dat Nederland in de meidagen van 1940 overrompeld werd en in slechts vijf dagen op de knieën gedwongen. Het feit dat we daarna vijf jaar onder bezetting leefden van het meest kwaadaardige regime uit de geschiedenis, heeft mij angst aangejaagd.