Nederland moet kiezen. Wil ze wel of niet een migratiesamenleving zijn? Wil ze een verzorgingsstaat zijn of wil ze veel vrijheden, geld en aandacht geven aan zelforganisaties (verzuiling)? Kiezen moet, want een etnisch verzuilde samenleving tast de solidariteit - de bestaansgrond van onze verzorgingsstaat - aan. Een combinatie is onmogelijk. Althans, dat is kort samengevat de belangrijkste stelling van Ruud Koopmans in het voorgaande interview.
In dit artikel willen we enerzijds laten zien dat zijn stelling niet ongegrond is en anderzijds een aantal oplossingsrichtingen in discussie geven.

De ChristenUnie is volgens Van Middelkoop een partij die principieel en fundamenteel voorstander is van vrijheidsrechten voor iedereen. „Daar moeten we de consequenties uit trekken”, zo zei hij. Vrijheid van godsdienst en onderwijs zijn ook in het belang van de integratie. Zaken die het dichtst bij het hart van de mens liggen, worden daarin veiliggesteld. Een land dat die basisveiligheden biedt, is de moeite waard om er te integreren.

Mensen zijn altijd onzeker geweest over wat de toekomst zou brengen. Toch is de wijze waarop we in onze moderne samenleving omgaan met deze onzekerheid anders dan die in premoderne samenlevingen. Dit heeft ook consequenties voor het overheidsbeleid. In de huidige risicosamenleving lijkt de taak van de overheid als verzorgingsstaat te worden ingeruild voor die van een voorzienige staat, die aan individuen maximale veiligheid moet bieden en alle mogelijke risico’s moet uitsluiten.

Op verschillende fronten heeft Nederland te maken met de gevolgen van een jarenlange gedoogcultuur. Het klimaat ten aanzien van gedogen is echter in grote delen van de samenleving omgeslagen. Op het gebied van de recreatiewoningen heeft dit de laatste jaren grote gevolgen. Permanente bewoners van deze woningen zitten op de schopstoel en menig bestuurder staat voor de bijna onmogelijk opgave op een rechtvaardige wijze de wet te handhaven. Oost, west, wat is het best?